Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığının, kentte depremde yıkılan binalardaki kusurların tespitine ilişkin başlattığı soruşturma, "Deprem Soruşturma Bürosu"nda görevli bir cumhuriyet başsavcı vekili ve üç savcı tarafından sürdürülüyor.
Fırat Üniversitesi (FÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümünce oluşturulan bilirkişi heyetinin hazırladığı raporun yanı sıra savcılığın kapsamlı bir rapor için talebi üzerine İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğünce görevlendirilerek kente gelen 6 kişilik bilirkişi heyeti, merkez Bağlar ilçesindeki Mevlana Halit Mahallesi'ndeki Hisami Apartmanı ve Şeyh Şamil Mahallesi'ndeki Dündar Apartmanı’na ilişkin incelemelerini tamamladı.
Deprem sonrası alanda yapılan çalışmalar, yapıdan alınan numunelerin laboratuvar sonuçları, söz konusu yapının arşiv kayıtları ile projelerin incelenmesi sonucu hazırlanan kapsamlı rapor, soruşturma dosyasına eklendi.
Depremlerde çökme sonucu 99 kişinin hayatını kaybettiği Hisami Apartmanı ile ilgili hazırlanan raporda, binanın 1990’lı yıllarda ruhsatsız ve kaçak olarak yapıldığı bildirildi.
Yapının belediye arşiv dosyasının bulunmadığı belirtilen raporda, dolayısıyla yapı ruhsatı, ruhsat ekleri, mimari, statik betonarme ve tesisat projelerinin olmadığı kaydedildi.
Binanın 1975 deprem yönetmeliğinde tanımlanan en düşük beton sınıfı dikkate alındığında dahi beton karot numunelerinin söz konusu sınıfı sağlamadığı, betonarme imalatlarının TS500 ile 1975 deprem yönetmeliğindeki konstrüktif koşullara uygun olarak yapılmadığı, bodrum katında kolon kesmeye yönelik bulguya rastlanılmadığı ve bina bodrum kolonlarına güçlendirme yapıldığı ifade edilen raporda, binanın yapı kullanım izin belgesinin bulunmadığı aktarıldı.
KOLONLARA MANTOLAMA YAPILDIĞI TESPİT EDİLDİ
Raporun sonuç kısmında "Hisami Apartmanı'nın ruhsatsız ve projesiz inşa edilmesi, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve işçilik hataları, binanın denetimsiz olarak yapılmış olması ve kontrolsüz şekilde kolonlarda mantolama yapılarak taşıyıcı sisteme müdahale yapılması nedeniyle yıkılmış olduğu görüşünü varılmıştır. Binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz yapılması nedeniyle inşaata izin veren arsa sahibi ve inşaatı yapan bina müteahhidi ile bina müteahhidinin işi bıraktıktan sonra işi tamamlayanların, binanın bazı kolanlarına projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz bir şekilde mantolama yapılarak taşıyıcı sisteme müdahale edenlerin, binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz olarak yapılmasına müsaade eden gerekli yasal işlemleri yapmayan ilgili belediye ve varsa diğer kurum yetkililerinin sorumlu olduğu görüş ve kanaatlerine ulaşılmıştır." ifadeleri yer aldı.
Heyet, merkez Bağlar ilçesindeki Şeyh Şamil Mahallesi'ndeki Dündar Apartmanı’na ilişkin de incelemelerini tamamladı.
Deprem sonrası alanda yapılan çalışmalar, yapıdan alınan numunelerin laboratuvar sonuçları, söz konusu yapının arşiv kayıtları ile projelerin incelenmesi sonucu hazırlanan kapsamlı rapor, soruşturma dosyasına eklendi.
Depremlerde çökme sonucu 38 kişinin hayatını kaybettiği Dündar Apartmanı ile ilgili hazırlanan raporda, binanın 1992-1999 yılları arasında kaçak olarak yapıldığı bildirildi.
Yapının belediye arşiv dosyasının bulunmadığı belirtilen raporda, dolayısıyla yapı ruhsatı, ruhsat ekleri, mimari, statik betonarme ve tesisat projelerinin olmadığı kaydedildi.
Binanın 1975 deprem yönetmeliğinde tanımlanan en düşük beton sınıfı dikkate alındığında dahi beton karot numunelerinin söz konusu sınıfı sağlamadığı, betonarme imalatlarının TS500 ile 1975 deprem yönetmeliğindeki konstrüktif koşullara uygun olarak yapılmadığı, zemin katında kolon kesmeye yönelik bulguya rastlanılmadığı ifade edilen raporda, binanın yapı kullanım izin belgesinin bulunmadığı kaydedildi.
BİNA 2 KEZ YANGINDAN ETKİLENMİŞ
Raporda, binanın 2013 ve 2014’te 2 kez yangın geçirdiği ve binanın yangından etkilenip etkilenmediği araştırılmadan kullanılmaya devam edildiğinin belirlendiği ifade edildi.
Raporun sonuç kısmında yapıya izin veren kurum ve belediyelerin sorumlu olduğunun altı çizilirken "Dündar Apartmanı'nın ruhsatsız, projesiz ve kaçak olarak inşa edilmesi, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve işçilik hataları, binanın denetimsiz olarak yapılmış olması nedeniyle yıkılmış olduğu görüşüne varılmıştır. Binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz yapılması nedeniyle inşaata izin veren arsa sahibi ve inşaatı yapan bina müteahhidinin, binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz olarak yapılmasına, kullanılmasına müsaade eden ve gerekli yasal işlemleri yapmayan ilgili belediye ve varsa diğer kurum yetkililerinin sorumlu olduğu görüş ve kanaatlerine ulaşılmıştır." ifadeleri kullanıldı.
