ABD'deki Rush Üniversitesinden araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışma, gece dış mekanlarda maruz kalınan yapay ışıkların Alzheimer hastalığını tetikleyebileceğini ortaya koydu. Ülke genelinde 48 eyalette yapılan bu kapsamlı araştırma, özellikle 65 yaş altındaki bireyler için bu riskin daha yüksek olduğunu vurguladı. Araştırmanın sonuçları, "Frontiers in Neuroscience" dergisinde yayımlandı.
Çalışmada, yapay ışık kaynaklarının (yol aydınlatmaları, ışıklı tabelalar gibi) oluşturduğu ışık kirliliği incelendi. İnceleme sonucunda, Alzheimer vakalarının geceleri yapay ışığın daha fazla bulunduğu bölgelerde daha yaygın olduğu görüldü. Araştırmacılar, gece yapay ışığa maruz kalmanın vücudun biyolojik saatini bozduğunu, bu durumun uyku düzenini olumsuz etkileyerek bilişsel gerilemeye ve nihayetinde Alzheimer riskinin artmasına yol açabileceğini belirtti.
Özellikle 65 yaş altındaki bireyler üzerinde yapılan incelemeler, yapay ışığa maruz kalmanın Alzheimer riskini, alkol kullanımı, kronik böbrek hastalığı ve obezite gibi faktörlere kıyasla daha fazla artırdığını gösterdi. Araştırmacılardan Robin Voigt-Zuwala, "Değiştirilebilir bir çevresel faktör olan gece ışık kirliliği, (Alzheimer'a yakalanmada) önemli risk oluşturabilir." ifadesini kullandı.
Yapay ışığın yaygın olduğu alanlarda yaşayanların bu riski azaltmak için karartma perdeleri kullanmaları veya göz bandı takmaları önerildi.
ALZHEİMER NEDİR?
Alzheimer, beyin hücrelerinin yavaş yavaş ölmesi sonucu hafıza kaybı ve düşünme yeteneğinin azalmasına yol açan bir hastalıktır. Genellikle yaşlılıkla ilişkilendirilen bu beyin hastalığı, unutkanlık belirtisi ile başlar ve ilerledikçe kişinin günlük aktivitelerini ve işlerini yapmasını zorlaştırır.
Alzheimer, beyindeki hafızayı kontrol eden nöronları etkileyen protein plakalarının oluşumuyla başlar. Bu plakalar zamanla tüm nöronları etkileyerek, kişinin zaman ve mekan algısını kaybetmesine neden olabilir. Hastalığın ilerlemesiyle konuşma yeteneği dahi kaybolabilir.
30-40 yaşlarından itibaren unutkanlıkla kendini göstermeye başlayan hastalığın, 65 yaşında görülme sıklığı yüzde 1 iken, bu oran 80 yaş ve sonrasında yüzde 30’a kadar çıkabilir. Yaş ilerledikçe Alzheimer riskinin arttığı bilinmektedir.
