Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanlığı genelgelerine dayanılarak Covid nedeniyle sokağa çıkma yasağını ihlal eden vatandaşa kesilen cezayı, kanuni olmadığı gerekçesiyle iptal etti.
Anayasa Mahkemesi, pandemi döneminde Cumhurbaşkanlığı Genelgeleriyle uygulanan sokağa çıkma yasakları kapsamında ceza kesilen Mustafa Karakuş''un başvurusunu karara bağladı. Yüksek mahkeme, Anayasa''nın 38. maddesinde güvence altına alınan suçta ve cezada kanunilik ilkesinin ihlal edildiğine oyçokluğuyla karar verdi.
10 Mayıs 2020 günü aracıyla seyir halindeyken İstanbul Çamlıca Gişeler’de polis tarafından durdurulan Mustafa Karakuş''a sokağa çıkma yasağını ihlal ettiği gerekçesi ile Ataşehir Kaymakamlığı İlçe Emniyet Müdürlüğünün İdari Yaptırım Karar Tutanağı ile 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 282. maddesi uyarınca 3 bin 180 TL idari para cezası kesilmişti.
İdari para cezasına dair tutanağın “Kabahat Filli” başlıklı kısmında “1593 SAYILI UMUMİ HIFZISSIHHA KANUNU (282. MADDE) Ayrıca Covid-19 salgını tedbirleri kapsamında yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgeleri sokağa çıkma yasağı ihlali” şeklinde ifadelere yer verilmişti.
''KEYFİ CEZALANDIRMALARA İMKAN SAĞLAR''
Mustafa Karakuş’un, cezaya karşı mahkemeye yaptığı başvuru reddedilmişti. Ardından AYM''ye bireysel başvuruda bulunan Karakuş için Yüksek Mahkeme şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
"Her ne kadar İdari Para Cezası Tutanağı veya bu tutanağın iptali talebine ilişkin yargılama aşamasında verilen Hâkimlik ve itiraz mercii kararlarında belirtilmemiş ise de Bakanlık görüşü ekindeki belgelerden başvurucunun ihlal ettiği ileri sürülen sokağa çıkma yasağının İstanbul İl Umumi Hıfzıssıhha Meclisi tarafından COVID-19 salgını ile mücadele kapsamında alınan tedbirlerden olduğu anlaşılmıştır. Ancak 1593 sayılı Kanun’da öngörülen tedbirler arasında sokağa çıkmanın kısıtlanması söz konusu değildir.
Somut olayda başvurucunun İstanbul İl Umumi Hıfzıssıhha Meclisi kararında öngörülen bir zorunluluğa uymadığı hususunda tartışma bulunmamaktadır.
Ancak söz konusu kuralda işaret edilen zorunluluk, 1593 sayılı Kanun’da yazılı zorunluluktur. Kuraldaki açık ifade karşısında Kanun’un verdiği yetkiye dayanılarak kamu otoritelerince ihdas edilen zorunluluklara uymama şeklindeki eylemlerin 282. madde kapsamında değerlendirilerek faillerinin cezalandırılması mümkün değildir.
Aksinin kabulü, kapsamı kanun koyucu tarafından bilinçli olarak dar tutulan ceza hükmünün kamu otoritelerinin düzenleyici işlemleri ile sınırları öngörülemeyecek ve keyfî cezalandırmaya imkân tanıyacak şekilde genişletilmesine neden olacaktır."
