Çağın hastalığı 'Tükenmişlik sendromu' ile nasıl başa çıkılır? Neler yapmak gerekir?

Çağın hastalığı 'Tükenmişlik sendromu' ile nasıl başa çıkılır? Neler yapmak gerekir?

Birçok kişinin şikayetçi olduğu artık çağın hastalığı haline gelen 'Tükenmişlik sendromu' ile ilgili Prof. Dr. Ercan Abay, rahatsızlığın atlatılma yollarına ilişkin bilgiler verdi. İşte detaylar...

Bedensel ve duygusal bitkinlik olarak baş gösteren ve çağın hastalıkları arasında yer alan ''Tükenmişlik sendromu'' birçok kişinin hayatını olumsuz yönde etkilemekte. Peki bu sendrom ile nasıl başa çıkılır? Neler yapmak gerekir? Tetikleyen sebepler nelerdir? İşte detaylar...

ÇARESİZLİK NEFRETE DÖNÜŞÜYOR

Tükenmişlik sendromunda duygusal ve bedensel bitkinlik, kişisel başarının azalması ve duyarsızlaşma olarak üç boyuttan bahsedilmektedir. Gelişimi yavaş izlemektedir. İlk aşamada ağır iş yükü ile baş edilmeye çalışılır ve iş, kişisel ihtiyaçların önüne geçer. İkinci aşamada bedensel ve duygusal bitkinlik başlar. Yorgunluk, uykusuzluk, baş ağrısı gibi bedensel yakınmalar başlar. İşlerin üstesinden gelmek zorlaşır. Üçüncü aşamada, işe karşı duyarsızlık, kendini işe ait hissetmeme, işe karşı alaycı ve olumsuz tutum sergileme gözlemlenir. Dördüncü aşamada ise çaresizlik, nefret duyguları öne çıkar. Kişi kendinden ve başkalarından hoşlanmaz. Bedensel yakınmalar artar. Dinlenmeye çalışsa da gevşeyemez.

DEPRESYON İLE KARIŞTIRILIYOR

Genellikle tükenmişlik sendromu ile depresyon karıştırılır. Her ikisinde de motivasyon ve zevk alma azalır ancak depresyonda olumsuz duygular iş, aile, sosyal ilişkiler gibi tüm yaşam alanlarında kendini gösterirken tükenmişlik sendromu sadece işle ilgilidir. İş şartları düzelirse psikolojide de iyileşme olur.

TÜKENMİŞLİK SENDROMUNU NELER TETİKLİYOR?

İş kontrolünün elde olmaması. İşe geliş-gidiş saatlerinin, iş yükü ve yapılacak işlerin kararının kişinin elinde olmaması.
İşyerinde ilişkilerin bozuk olması, kişiler arası huzursuzluk, baskıların olması.
Görev tanımının, beklenti ve sorumlulukların belirsizliği.
Kendi etik anlayışınızın iş yeri etik anlayışıyla uyumlu olmaması.
Zamanla yarışarak işi yetiştirme kaygısının olması. Kaygı altında odaklanmak için daha fazla enerji harcamak zorunda kalmak.
Çevreden yeterince destek almamak. İşyerinde veya özel hayatta gerekli sosyal desteği alamamak, yaşanan stresi, çatışmaları, olumsuz duyguları paylaşamamak.

EV KADINLARI DİKKAT

Ev kadınları dahil bütün çalışanlarda görülebilmektedir. İş ve özel hayatı arasında sağlıklı denge kuramayan, herkesin işine koşan, monoton işi olan, yaptığı işte kontrolü olmadığını düşünenler risk altındadır. Başkalarına hizmet veren mesleklerde, özellikle sağlık ve eğitim çalışanlarında sık görülmektedir.

TÜKENMİŞLİK SENDROMUNA KARŞI NELER YAPILABİLİR?

Tükenmişlik sendromundan korunmak için dikkate alınacak öneriler şöyle sıralanmaktadır;

Ailenizle, arkadaşlarınızla vakit geçirin.

İşin size uygun olup olmadığını gerçekçi olarak değerlendirin. Uygun olmadığını düşünüyorsanız alternatifler arayın. Severek yapabileceğiniz, ilgi alanınıza daha uygun bir işte çalışıp çalışamayacağınızı araştırın.

Spor yapın. İnsanlar yoğun olduklarında ilk vazgeçtikleri şey spordur, oysa düzenli spor stresle başa çıkmanızı kolaylaştırır. Akşam yürüyüşüne çıktığınızda faydalarını hemen görürsünüz, ertesi gün bedeniniz ve ruhunuz dinlenmiş olur.

Yeterli miktarda, en az 7-8 saat uyuyun.

Hafta sonlarını dinlenmeye ayırın.

Sağlıklı beslenin. Bol sebze ve meyve tüketin. Yoğun çalışma temposu beslenme düzenini bozar.

Kitap okumak, örgü örmek, resim yapmak gibi sakinleştirici hobiler edinin.

Hayatınızın önceliklerini belirleyin. Bu öncelik; aile olabilir, sağlık olabilir, arkadaşlar ve sosyal çevre olabilir. Örneğin, önceliğiniz aile ise, uzun süre çalışıp yorgun eve gelmek, ailenize zaman ayıramamak bir süre sonra işe karşı kızgınlığa ve bıkkınlığa neden olur. Önem verdiğiniz etkinliklere mümkün olduğunca zaman ayırın, her akşam aileniz ile yemek yiyin. Onlarla zaman geçirerek asıl yapmak istediğiniz şeyi yapmanın verdiği doyum, huzursuzluk ve kızgınlığı azaltır.

Tükenmişliğinizin nedenini belirleyin. Bu neden iş yoğunluğu olabilir, çalışma saatleri olabilir, kişilerle çatışmalar olabilir, destek alamamak olabilir. Bu nedeni belirlemek ve kabullenmek problemin çözümünde atılacak ilk adımdır.

Sorun kaynağı belirledikten sonra, çözüm için patronunuz veya iş arkadaşlarınızla konuşun. Duyguları paylaşmanın ve sosyal desteğin, olumsuz duygularla baş etmede faydası araştırmalarla gösterilmiştir.

Gün içinde kısa aralar verin.

TÜKENMİŞLİK SENDROMU KENDİLİĞİNDEN GEÇER Mİ?

İlk evrelerde çok çalışmanın iyi bir şey olduğu sanılmaktadır. Bu nedenle dinlenmeye zaman ayrılmaz. Bu tempo uzun sürerse bedensel ve ruhsal çöküntü oluşabilmektedir. Müdahale edilmezse, yorgunluk, uykusuzluk, kaygı bozuklukları, depresyon, alkol bağımlılığı, kalp hastalıkları, obezite, bağışıklık sisteminin zayıflaması ve buna bağlı hastalıklar görülebilmektedir.

İlgili Haberler
YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.