İş Kanunu kapsamında bulunsa da işverenler çoğu zaman bazı ödemeleri çalışanlarına yapmıyor. Oysa çalışan işçi haklarını bilirse, binlerce liralık ödeme alabilir. Avukatlar konuyla ilgili önemli bir noktaya dikkat çekerek “alacağınızı almamış olabilirsiniz” diyor. Peki, bu hangi ödeme?
ÇALIŞANLARIN İŞ YÜKÜ KARŞILIKSIZ KALIYOR
Özel sektörde çalışan kişilerin iş süreler, işe girişte yaptıkları sözleşmede yer almak zorundadır. Bu bilginin yer almasına rağmen, bazı durumlarda işverenler çalışanları istismara uğratabiliyor ve fazla mesai yaptırabiliyor.
Şirketten şirkete değişen bir düzen şeklinde bazı çalışanlar haftada 2 gün izin yaparken bazılarına 1 gün izin hakkı tanınıyor. Haftalık toplam iş süresi İş Kanunu kapsamını aşmayacak şekilde düzenleniyor. Ancak işverenler fazla zaman almayacak basit işler için çalışanlara ricada bulunarak “On dakikada halleder misin” şeklinde talepte bulunabiliyor.
Aslında çalışanların izin günlerine denk getirilen ve yığılma yapan basit işler için de ücret ödenmesi zorunlu. Ancak haklarını bilmeyen, haklarının farkında olmayan, gerginlik yaşanmasını istemeyen ya da işsiz kalmaktan korkan çalışanlar, işverenlerin emrivakilerini yerine getirirler.
YASALARA AYKIRI
Yasalara göre çalışanların izin günlerinde 5 dakika bile olsa çalıştırılmaları ve herhangi bir ödeme almamaları cezaya tabidir. Birkaç dakika bile çalıştırılan ve fazla mesai istenen çalışanların yasalara göre bir gün mesai dışı çalışmış gibi ödeme almaları gerekiyor.
İşveren, yasalara göre resmi tatillerde fazla mesai yaptırdığında 1.5 günlük mesai ücreti ödüyor. “5 dakikalık iş” diyerek izin günlerinde iş istenen çalışana da 1.5 günlük ödeme yapılması gerekiyor. Ancak çoğu çalışan bu hakkını bilmiyor ve dakikalık bir iş için izin gününü kullanabiliyor.
Örneğin günlük çalışma ücretiniz 1000 TL ise, izinli gününüzde iş yapmanız halinde işverenin ödemesi gereken ücret 1500 TL oluyor. Özel sektör çalışanlarının bu haklarını bilmedikleri için binlerce liralık alacakları olduğunu söyleyen avukatlar, bu ödemeler yapılmadığında ve konu bildirildiğinde işletmelere yüklü cezaların verilebileceğini dile getiriyor.
