Türkiye’de özellikle sokağa çıkma yasağı olan pandemi döneminde katbekat büyüyen ve hala büyümeye devam eden e-ticaret pazarı, kontrolden çıkmaya başladı. Aralarında Hepsiburada, Trendyol, Amazon gibi platformların bulunduğu e-ticaret pazaryerleri haksız bir rekabete ön ayak oldukları iddialarıyla Rekabet Kurumu’nun radarına takıldı. Rekabet Kurumu, bu platformları incelemeye alarak henüz kapsamı tam olarak bilinmeyen bir soruşturma başlattı.
AYNI ÜRÜNDE ÖNE ÇIKAN SATICIYI MI BELİRLİYORLAR?
Rekabet Kurumu; Trendyol, Amazon ve Hepsiburada için “ortak fiyat belirleme” iddiaları üzerine bir soruşturma başlattı. Soruşturmanın odağında bulunan bu e ticaret platformlarında kullanılan bir sistem olan Buybox özelinde gerçekleşen haksız rekabet incelemeye alındı.
Soruşturmaya konu olan Buybox sistemini kullanan satıcıların kendi aralarında koordinasyon sağlayarak son kullanıcıya sunulan fiyatları ortak olarak belirledikleri konusu inceleniyor. Bu kapsamda değerlendirilen iddialara göre Buybox özelliğine sahip satıcılar öne çıkıyor ve “sepete ekle” dendiğinde ilk olarak bu satıcıların ürünleri sepete ya da hemen satın alınıyor. Bu da satıcılar arasındaki rekabeti ortadan kaldırıyor.
BUYBOX SİSTEMİ NEDİR?
E-ticaret platformlarında müşteriler bir ürünü arattıklarında, o ürünün başlığı altında tüm satıcılar sıralanıyor. Buybox sisteminde ise hangi satıcının öne çıkacağı belirleniyor. Aynı platform üzerinde aynı ürün için farklı satıcılardan hangisinin öne çıkacağını belirleyen mekanizmaya Buybox deniyor.
Bu mekanizmaya sahip satıcılar bir anda rakiplerinin önüne geçerek hızlı satın alma işlemlerinde tercih ediliyorlar. Ayrıca iddialara göre e ticaret platformları satıcılar arasında fiyat anlaşması yapmalarına fırsat veriyor ve bu durum son kullanıcıları etkiliyor. Konuyla ilgili açıklamada bulunan Başkan Birol Küle, soruşturma kapsamında bu platformlarda kullanılan “Buybox” mekanizmasının inceleneceğini açıkladı.
O PLATFORM DAHA ÖNCE SORUŞTURMA GEÇİRMİŞTİ
Daha önce Amazon, AB’de Buybox ile ilgili bu tür bir soruşturma geçirmişti. AB Rekabet Komisyonu tarafından incelenmiş, satıcılara hizmet sunma gücünü kötüye kullandığı tespitinde bulunulmuştu. Aynı zamanda sevkiyat hizmetlerini kullanan satıcıları kayırdığı ortaya çıkmıştı.
Türkiye’de başlatılan soruşturmanınsa henüz detayları bilinmiyor. Soruşturmanın kapsamı, süresi ve sonuçları kamuoyu tarafından merakla bekleniyor. Sürecin müşteriler üzerinde bir güven sorunu yaratıp yaratmayacağı da merak konusu.
