Ümit GÜLÇİÇEK/KAMU SON HABER
EYT yasasının Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesinin ardından milyonlarca emekli emeklilik hakkına kavuşarak ilk maaşını almaya başladı.
Bununla birlikte yine milyonlarca çalışan ise emekli olmak için gün saymaya devam ediyor.
Çalışan kişilerin içerisinde EYT kapsamına dahil olanlar da bulunuyor, olmayanlar da.
EYT kapsamında bulunan kişiler, gün ve yıl şartı gibi şartları tamamlamaları halinde yaşa bakılmaksızın emeklilik hakkını elde edecekler.
Son dönemde milyonlarca emekli ve emekli adayının gündemini meşgul eden konulardan biri de emekli aylıklarının miktarı oldu. Emekli olan ve olmayı bekleyenler için emekli maaşlarını yüksek rakamdan almak mümkün hale geldi.
EMEKLİ AYLIKLARI NASIL HESAPLANIYOR?
Emekli aylıkları hesaplamasında çalışanın çalışma hayatı boyunca SGK'ya bildirdiği kazançların hepsi göz önünde bulunduruluyor. Bununla birlikte prime SGK'ya bildirilen bürüt maaşın çok önemli olduğu belirtiliyor.
Çalışanların maaşlarının asgari ücretten gösterilerek kalan rakamın elden verilmesini kabul etmemeleri gerekiyor. Böyle olduğu takdirde emekli aylıklarının daha düşük olması gerçeği ortaya çıkıyor.
Bugün emekli maaşları hesaplanırken üç ayrı dönem dikkate alınıyor.
BİRİNCİ DÖNEM: 9 Eylül 1999 öncesi çalışılan dönem.
İKİNCİ DÖNEM: 9 Eylül 1999-1 Ekim 2008 arası çalışılan dönem.
ÜÇÜNCÜ DÖNEM: 1 Ekim 2008 sonrası dönem.
En basit şekliyle; emekli maaşı ortalama aylık kazancın Aylık Bağlama Oranı'yla (ABO) çarpılması sonucu bulunuyor.
*1999'A KADAR SÜRE: Aylık bağlama oranı, 25 yıl sigortalılık süresi (9.000 gün) için yüzde 76 olarak uygulanıyor. 3.600 gün için ise yüzde 70 olarak alınıyor.
*1999-2008 ARASI: Bu dönemde sistem değiştiriliyor ve 25 yıl için oran yüzde 65'e çekiliyor.
*EKİM 2008 SONRASI: Sosyal güvenlik kurumlarının bir çatı altına toplanması ile 25 yıl için aylık bağlama oranı yüzde 50'ye kadar iniyor.
Görüldüğü gibi eski dönemde çalışanlar eğer yüksek kazançları da varsa daha şanslılar.
