Asgari ücrette ilk toplantı yapıldı, şimdi gözler 16 Ocak'ta gerçekleşecek ikinci toplantıya çevrildi. Yeni asgari ücretin belli olacağı güne adım adım yaklaşılırken milyonlar tahminleri merak etmeye devam ediyor. Farklı çevrelerden 2025 asgari ücreti için farklı beklentiler ve tahminler gelirken asgari ücret zam oranına dair çok sayıda rakam konuşuluyor. Son olarak Türkiye Gazetesi yazarı ve SGK Başuzmanı İsa Karakaş asgari ücrete dair çarpıcı değerlendirmelerde bulunup net rakam verdi.
ASGARİ ÜCRET NE KADAR OLACAK?
Türkiye Gazetesi YouTube kanalında konuşan Karakaş, yeni asgari ücret için şu ifadeleri kullandı:
"Asgari ücret tüm memurları, tüm sözleşmelileri, mavi yaka-beyaz yaka tüm çalışanları A'dan Z'ye ilgilendiriyor. Ülkemizdeki asgari ücretli sayısı neredeyse nüfusun yarısına kadar gelecek.
Asgari ücret ne kadar olacak? Elbette ki bütün çalışanların en çok merak ettiği suallerin başında geliyor. Ancak asgari ücretin maliyeti ne kadar olacak? Diğer tarafta iş verenlerin de merak ettiği diğer bir soru.
İSA KARAKAŞ'TAN ASGARİ ÜCRET TAHMİNİNİ
Asgari ücretle ilgili tahminlerimizi biz ilan edilmeden önce tablo halinde zaten yazıyoruz. Örneğin, 2023 yılında asgari ücretle ilgili ilan edilmeden çok önce tablomuzu vermiştik ve birebir aynen rakam gerçekleşti.
Şimdi ne kadar olacak sorusuyla ilgili bizim Ankara'da işçilerin ve işverenlerin nabzı, iş verenlerin nabzı, bütün ekonomik koşullar ve hükümetin politikaları, bütün bunları baz alıp analiz ettiğimiz zaman asgari ücretle ilgili, daha önceden de benim yazımda belirttiğim üzere 22 bin 500 TL civarında bir asgari ücret beklentisi var. Ancak bu öyle 22 bin 500 TL'lik asgari ücret derken bu bir tahminden ziyade analize dayanan bir rakam söylediğim rakam. Şöyle ki biliyorsunuz orta vadeli plan var ve ekonomi yönetimi özellikle hedeflenen enflasyonu baz almak istiyor.
Bunu göz önünde bulundurduğumuz zaman, asgari ücret 20 bin 570 TL'ye denk geliyor. Çünkü orta vadeli plan güncellendi, yüzde 17,5'tan yüzde 21'e yükseltildi. Şimdi 20 bin 500 TL'lik bir asgari ücret infiale yol açar. Çünkü kasım ayı itibarıyla açlık sınırı 20 bin 562 TL. Dolayısıyla açlık sınırı Şubat ayına geldiğimiz zaman yani asgari ücret işçinin cebine girdiği zaman açlık sınırı nereden bakarsak bakalım en az 24-25 bin TL'ye varacak. Asgari ücretin açlık sınırının altında kalması, insan haklarına aykırı bir ücret anlamına geliyor.
ASGARİ ÜCRET İÇİN EN UYGUN RAKAM NE?
Şöyle ki biz açlık sınırını göz önünde bulundurduğumuz zaman o sepette sadece gıda, erzak, beslenme yer alıyor. Ancak asgari ücreti baz aldığımız zaman açlık sınırı için öngörülen sepete ilave olarak ulaşımdır, kiradır, iaşedir, ibatedir... Lafın özü bir çalışan için hayatını geçindirmesi için, idame ettirmesi için gereken bütün kalemleri baz alıyor.
Hal böyle olunca asgari ücretin çok daha yüksek olması gerekiyor. Peki asgari ücret için şu andaki verilerde en uygun olan hangisi diye göz önünde bulundurduğumuz zaman; şu anda TÜRK-İŞ'in bekar bir işçinin hayatını sürdürmesi için yaptığı araştırmaya göre belirlemiş olduğu bir ücret. Ne kadar peki bu ücret? 26 bin 712 lira. Demek ki gerçek anlamda bir asgari ücret belirleyecek olursak, kanundaki tanıma uygun olarak, insan onuruna yaraşır ve tüm ihtiyaçlarını karşılayacak şekildeki bir asgari ücret öngörmek istiyorsak en az 26 bin 712 TL.
Peki bu verilebilir mi? Verilmesi elbette ki mümkün değil. Neden? Çünkü hükümetin bir enflasyonla çok sıkı bir para politikası var, bu majör bir etken. Diğer yandan baktığımız zaman bizim ekonomimizin yapısına, esnaf yanında çalışanlar var ve KOBİ'lere dayanıyor. Dolayısıyla burada istihdam maliyetleri son derece büyük bir ehemmiyet arz ediyor. Asgari ücreti 25 bin TL bile belirleyecek olursak net, bunun iş verene maliyeti 1000 doları aşıyor. Şimdi asgari ücretin 1000 doları aşması ne demek, tekstilci için küresel bazda rekabet eden için katlanılamaz bir ücret. Yani böyle bir gerçek var.
"BENİM GÖNLÜMDEN GEÇEN ASGARİ ÜCRET..."
Elbette ki İsa Karakaş olarak ben, bir uzman olarak benim gönlümden geçen asgari ücret, bekar bir işçi için öngörülen 26 bin 712 TL. Ama gerçek ne? Maliyet boyutu yüksek olduğu için hükümet zaten buna sıcak bakmaz. Zaten işverenlerin asgari ücret için öngörmüş oldukları rakam belli, yüzde 25 diye bir ücret öngörüyorlar. Diğer yandan hedef enflasyona baktığımız zaman merkez bankasının, yüzde 44. Yüzde 44 de olmayacağını biliyoruz, en az yüzde 45 olacağını öngörüyoruz.
Devletin kendi ceza, vergi, harç ve diğer alacaklarına uyguladığı rakam yüzde 44'e yakın yeniden değerleme oranı. Bu baz alınır mı? Maalesef bu da baz alınmayacak.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN SON ANDA DEVREYE GİREBİLİR Mİ?
Dolayısıyla orta yol olarak 22 bin 525 TL'lik bir asgari ücret net olarak öngörüyorum. Bunun da brütü 26 bin 500. İş verene maliyeti de 32 bin 259 lira. Yani 22 bin 525 TL'yi işçiye vermek için, cebine girmesi için iş verenin cebinden çıkan para 32 bin 525 TL, bu da 930 doları aşıyor. Bunun üzerinde bir rakam verilebilir mi? Elbette ki bekliyoruz. Çünkü Ankara'da bizim edindiğimiz kulis bilgisine göre bu 22 bin 500 TL'lik rakam son anda Sayın Cumhurbaşkanımızın da devreye girerek en az bir 1000 TL'lik gibi yani 23 bin 500 TL'ye kadar çıkarılması ihtimal dahilinde.
İŞ VEREN NASIL KABUL EDECEK?
Peki bunu iş verenler nasıl kabul edecek diye baktığımız zaman iş verenler şöyle kabul edecek; hükümetin asgari ücret desteği söz konusu, şu anda aylık 700 TL. Asgari ücret desteğini yükselterek işsizlik sigortası fonundan yine asgari ücret desteğini yükselterek buradaki maliyetin bir kısmını yüklenmesi söz konusu olabilir"
