Kıdem tazminatı almak için işten kovulmak şart değil. İş Kanunu'nun 24. maddesinde belirtilen haklı fesih halleri, istifa edenlerin de tazminat almasına imkan tanıyor. Emekli olan çalışanları, zorlu askerlik için ayrılanlar ve evlilik sonrası bir yıl içinde işten ayrılan kadın çalışanlar kıdem tazminatını alabiliyor.
Ayrıca, belirli sigorta şartlarını tamamlayan çalışanlar da kendi isteğiyle işten ayrılarak tazminat hakkını kullanabiliyorlar. 1999 yılı öncesinde sigortalı olanlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3 bin 600 gün prim ödeme şartını tamamladıktan sonra tazminat alabiliyorlar. 2008 sonrası sigortalı olanlar ise 4 bin 600 günden başlayan prim ödemesiyle tazminat alabiliyorlar. Vefat durumunda ise yakınlarına tazminat ödeniyor.
KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMA
Kıdem tazminatı hesaplanırken çalışanın yıllık brüt maaşı dikkate alınır. Her yıl için bir maaş tutarında tazminat hesaplanır. Örneğin, 3 yıl çalışmış ve brüt maaşı 20 bin TL olan bir çalışan 60 bin TL tazminat alır. Bir yıl tamamlanmadan ayrılanlar için de bu oran orantılı olarak hesaplanır.
GİYDİRİLMİŞ BRÜT ÜCRET NEDİR?
Kıdem tazminatında dikkate alınacak brüt ücret, sadece maaştan ibaret değildir. Çalışanlara düzenli olarak yapılan ikramiye ve benzeri ödemeler de brüt ücrete eklenir. Ancak mesai, prim gibi ödemeler hesaba dahil edilmez. Örneğin, brüt maaşı 30 bin TL olan bir çalışanın yıllık 5 bin TL ikramiyesi varsa, brüt ücreti 35 bin TL olarak alınır.
KIDEM TAZMİNATINDA TAVAN ÜCRET
Kıdem tazminatı her yıl belirlenen tavan ücrete kadar ödenir. 2024 yılı itibarıyla bu tavan ücret 41 bin 828 TL olarak belirlenmiştir.
KESİNTİLER VE ÖDEME ŞARTLARI
Kıdem tazminatından yalnızca damga vergisi kesintisi yapılır. İşveren, tazminat ödeme yükümlülüğünü hemen ve tek seferde yerine getirmek zorundadır. Ayrıca, iş yerinin kapanması veya devir gibi durumlarda kıdem tazminatı hakkı ortadan kalkmaz.
