Aydın’ın Koçarlı ilçesi başta olmak üzere il genelinde yaygın olarak üretilen çam fıstığı, ihracat değeri ile ülke ekonomisine önemli katkı sağlarken, çalışması en tehlikeli işlerden biri olarak biliniyor. İlk olarak ağaçlardan özel yöntemlerle düşürülen kozalaklar daha sonra fabrikalarda ve köylüler tek tek elleriyle kırılıp içi çıkarıldıktan sonra ayıklanıyor.
Yaklaşık 100 kilogram kozalaktan ortalama 2 kilogram künar elde edilirken, uzun işlemlerden geçirildikten sonra ihraç ürünü haline gelen künarın fiyatı adeta altınla yarışıyor.
Künarın lüks tüketim maddesi olduğunu ve üretimin yaklaşık yüzde 90’nının ihraç edildiğini belirten üreticiler, bu yıl rekoltenin düşük olduğunu belirttiler. Mazon bölgesi olarak bilinen Koçarlı, Söke ve Karpuzlu ve Muğla Milas’ın dağlarında oldukça yoğun olarak üretilen çam fıstığı hasadına başlayan işçiler, adeta komando gibi ağaçlara tırmanıp olgunlaşan kozalakları tek tek koparıp yere indiriyor.
DIŞI YAKIT OLARAK KULLANILIYOR
Dışı yakıt olarak kullanıldığında 3 bin 700 kalori ısı verdiği için içi kadar değerli olan çam fıstığı kozalağı işleminde en büyük sorunun iş kazası olduğunu belirten Erkan Yiğit, “Her yıl hasat sezonunda birkaç kişi maalesef ağaçtan düşüp ölüyor. Şehir merkezlerinde hasat işlemi 2 kat tehlike arz ediyor.
Çünkü ağaçların üzerinden geçen elektrik telleri kozalak düşürmede kullanılan metal çubukla temas ederse ağaçta çalışan kişi elektrik akımına kapılıp hayatını kaybediyor. Bu nedenle oldukça tehlikeli bir iş sayılan bu sektörde çalışanların hem eğitimli hem kabiliyetli hem de çok dikkatli olması gerekiyor. En küçük bir yanlış çalışanın hayatına mal olabiliyor. Bundan dolayı çalışma ücreti de oldukça yüksek” diye konuştu.
Türkiye’de en yoğun Aydın - Muğla Beşparmak Dağları ve İzmir Bergama Kozak Yaylası’nda yetişen fıstık çamları, Akdeniz ikliminin hakim olduğu İspanya, İtalya, Portekiz gibi ülkelerde de yetişiyor.
Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre Türkiye, 88 bin 443 hektar alanda fıstık çamı yetiştiriciliği ile dünyada İspanya’dan sonra ikinci sırada yer alıyor. Türkiye’de en fazla fıstık çamı Aydın, Mersin, Adana ve Hatay illerinde yetişiyor. Aydın Ticaret Borsası tescil rakamlarına göre Aydın’dan yıllık ortalama 725 bin kilogram künar olarak da adlandırılan çam fıstığı içi ihraç ediliyor.
