Eski Hazine Müsteşarı ve ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, Türkiye'de son dönemde sıkça tartışılan konular arasında yer alan 'kara para'yı internet sitesinde köşesine taşıdı.
Türkiye’de dolandırıcılık yöntemi olarak çok kullanılan ‘Ponzi oyunu’na dikkat çeken Mahfi Eğilmez, son birkaç yılda Türkiye’de uyuşturucu ticareti ve benzeri birçok illegal faaliyetlerinin tavan yaptığını belirtti. Bunlarla birlikte yeniden büyük çıkış yaşayan Ponzi oyununa da değindi.
Eğilmez’in ‘Ponzi oyunu’ hakkındaki yazsının bölümü şu şekilde
“Yüksek getiri vaadiyle fon kurduğunu söyleyip para toplayanlar mantar gibi çoğaldı. Türkiye ilginç bir ülke, Ponzi oyunu denen ve sonra girenin parasıyla bir öncekine getiri ödemesi yapılması düzenine bağlı olarak işleyen dolandırıcılık sistemi bu topraklarda defalarca denendiği ve insanların paraları defalarca battığı halde hala talep görebiliyor. Türkiye’de Ponzi oyununun yaşandığı en kapsamlı olay 1980’lerdeki bankerlik olayıydı. Böyle bir deneyimi yaşamış olan toplumda normal olarak bu olayın tekrarlanmaması gerekirdi ama o tarihten sonra defalarca tekrarlandı.
Son birkaç yılda bu olaylarda bu kadar büyük bir patlama yaşanmasının güvenlik zafiyetleri, yargının işlememesi, af uygulamaları, toplumda genel bir kısa yoldan köşeyi dönme eğiliminin yaygınlaşması, siyasetçi ve bürokratların bir bölümünün de işin içinde olmasının yanı sıra faizin, enflasyonun altına düşürülmesinin de çok ciddi etkileri var. Faizin düşürülmesi, TL’nin iç ve dış değerinin hızla düşmesine yol açtı. İnsanlar bankalara yatırdığı mevduata karşılık enflasyonun altında faiz almaya başlayınca anaparayı (satın alma gücünü) korumak için gayrimenkul, otomobil alımına ve borsaya yöneldiler. Daha fazla getiri elde etmek isteyenler ise bu tür Ponzi fonlarına girdiler. Bu yönelişler ekonomiyi canlı tuttu. Çünkü bir yandan gayrimenkul yapımını, otomobil satışını ve borsayı destekleyerek büyümeye katkıda bulunurken bir yandan da tüketimi destekleyerek hem büyümeye hem de vergi gelirlerinin artmasına katkı yaptı. Böylece hükümet bütçe açıklarını büyütmeden yüksek ekonomik büyümeyi sürdürebildi.
Sonunda Türkiye, bütün dünyada daha önce hiç olmadığı kadar karanlık bir ülke konumuna geldi, kimse buraya para yatırmaz oldu. Ponzi oyunları patladı, para yatıranların paraları battı."
PONZİ OYUNU NEDİR?
Ponzi oyununa katılan şirketler, tüm enerjilerini yeni müşteriler çekerek yatırım yapmak için kullanırlar. Türkiye'de saadet, titan zinciri, çiftlikbank adıyla bilinen yöntemler ponzi oyununa örnek teşkil ediyor.
