Doğu Karadeniz Bölgesi'nde geçimini fındık ve çaydan sağlayan üreticilerin yeni tercihi salep oldu. Son yıllarda giderek artan salep üretimi, Trabzon'da olumlu sonuçlar veriyor. Sahil kesimlerinden yüksek tepelere kadar üretilebilen salep, yüksek verimi ve fiyatıyla üreticinin yüzünü güldürüyor.
Türkiye'de devlet tarafından verilen izinle sertifikalı olarak üretilebilen salep, Trabzon'da 45 üreticiye ulaştı. Tıbbi ve aromatik bitkiler arasında yer alan salep üretimi, Trabzon'da özel bir firma tarafından Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan sertifikalı 15 dönümlük çiftlikte gerçekleştiriliyor.
SALEP ÜRETİMİ VE EKONOMİK GETİRİLERİ
Trabzon'da salep danışmanlığı yapan İlyas Altun, Gürcistan'dan başlayan salep hikayesinin Trabzon'a uzandığını belirtiyor. Altun, “Salep ekme işi Gürcistan'da başladı. İlk olarak dağlardan söküm yaparak başladık. Ufak tefek üretime başladık ve hikayemiz böylece başladı” dedi.
Salep üretimine başlamak için toprak yapısının önemine dikkat çeken Altun, “Öncelikle toprağın uygun olması gerekiyor. Toprak ağırsa yumuşatıyoruz. İmkanı olan herkesin, 10 kilogramla da olsa üretime başlamalarını istiyoruz. Toprakta yaşayan ve kendini üreten bir ürün. Bölgemiz bu ürün için çok uygun. Şu an 45 üreticimizle sahil kesimlerinde bile salep üretiyoruz. Salebe sadece bir çiçek olarak bakılıyor ama aslında kökünde altın yatıyor. Bugün kilosu 1500 TL. Bir metrekare yere dikiyorsun, 3-4 bin lira kazanıyorsun. 100 metrekarelik bir bahçeniz olsa, 20 dönüm fındıklığa bedel. Bu kadar kazançlı bir iş” şeklinde konuştu.
SALEP ÜRETİMİNİN GENİŞLEME POTANSİYELİ
Salep üretimini öğrenmenin önemli olduğunu vurgulayan Altun, “Patates toprağı dediğimiz kumlu toprak tercih ediliyor. Kumlu, yumuşak toprakta verim daha yüksek oluyor. Tabi takviyelerle birlikte. Deneme amaçlı bile olsa üretime başlasınlar.
Biz, Moria Gıda olarak her üreticiye 10 yıllık alım garantisi veriyoruz. Satma sorununuz yoksa, dikim için toprağınız varsa ve hamallık yapmak istemiyorsanız salep ekmelisiniz. Salep, dondurma, kozmetik ve ilaç sanayisinde kullanılıyor. Kullanım alanları çok fazla. Geçen yılın rakamlarına göre Türkiye, 1 milyon ton salebi ithal ediyor. 2012'den bu yana 237 bin ton ürettik. Salep ağaçta mı, toprağın üstünde mi, altında mı yetişiyor kimse bilmiyor. Bunu öğrenmemiz lazım” dedi.
SALEP ÜRETİMİNİN KÂRLILIĞI
Salep üretiminin giderek arttığını belirten Altun, “Rakım olarak değişiklik gösteriyor. Aşağı rakımlar daha erkenci oluyor. Ege Bölgesi sıcak iklim olduğu için şu anda söküm yapmış durumda. Bizde nem ve rutubet olduğu, yüksek rakımlarda dikim yaptığımız için bir ay geç oluyor. Bugün 1500 liralık salep diktiniz, 4500 TL kazanacaksınız. 1500’ünü tekrar dikeceksiniz.
Yani bu kadar verimli ve kârlı bir iş. 100 metrekare bir yerle 400 bin lira kazanırsınız. 1 dönümle 4 milyon lira kazanırsınız. Şu an 15 dönüm araziye salep diktik. Üretimimizi artıracağız. Devletin desteğini bekliyoruz. Şu anda tamamen kendi emeğimizle yapıyoruz” ifadelerini kullandı.
SALEP NEMLİ TOPRAĞI SEVER
Üreticilerin salebi topraktan satabildiklerini belirten Altun, “Ürününüzü topraktan satıyorsunuz çünkü ürün kıtlığı var. Salep nemli toprağı sever. Sulamasını ve nemini eksik etmeyeceksiniz. Eğer o hafta yağmur yağıyorsa sulamaya gerek yok. Kurak geçiyorsa, 2-3 günde bir su vererek toprağı nemlendirmeliyiz. 2 senedir üreticilerimiz çoğunlukla üretim amaçlı ürünler aldı. Kimse satmadı. 100 kilogramla başlayan kişinin tarlasında bugün 400 kilogram ürün var. Bu sene 400 kilosunu sökecek ve tekrar 400 kilosunu dikecek. Bugün 1 ton salep 1,5 milyon lira” dedi.
SALEP YATIRIMININ AVANTAJLARI
“İmkanım varsa, dövize, dolara para yatırmam, salebe yatırırım” diyen Altun, “Karadeniz Bölgesi’nde Samsun’dan sonra Trabzon’un ikinci sırada olduğunu söyleyebiliriz. Küçük çapta da olsa insanlar deniyor. Ürün pahalı olduğundan alım biraz zor oluyor. O kadar para veremiyorsanız, 5-10 kilogram alıp bir köşede çoğaltarak bahçe yapabilirsiniz.
İmkanım varsa, dövize, dolara para yatırmam, salebe yatırırım. Çünkü para toprakta. 12 ay boyunca orada kalıyor. Hiç sökmeseniz bile salep 24 ay toprakta duruyor ve çoğalıyor. Tekrar söküp ilk diktiğiniz fideyi tekrar dikiyorsunuz ve seneye yine ürün alıyorsunuz. Ne fındığa benzer ne çaya. Hamallık işi yok. Salep yapan insan hamallık yapmaz” dedi.
