Maraş''ta 6 Şubat''ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki depremin vurduğu şehirlerden Malatya''da halk arasında "Teze Camii" olarak bilinen Yeni Camii de yıkıldı.
Artıgerçek’ten Yağmur Kaya’nın haberine göre 24 Ocak 2020 yılında Elazığ-Malatya depreminde hasar gören gören Yeni Camii''nin onarımı Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu Bölge Müdürlüğü’nün onayı ve Aksaray Üniversitesi’nden üç öğretim üyesinin görüşleri doğrultusunda yapıldı. 2020 yılının ekim ayında restorasyonuna başlanan Yeni Camii''nin Ocak 2023 yılında, yani bir ay önce kullanıma açıldı.
YAPILACAK İŞLEMLERİ VAKIFLAR MÜDÜRÜ ANLATMIŞTI
Restorasyonun ihale tarihi 25 Ekim 2020, sözleşme tarihi ise 12 Ekim 2020. Vakıflar Bölge Müdürü Kenan Doğan Mayıs 2021 yılında yerel haber sitesi Malatyahaber.com''a verdiği demeçte şunları çalışmalara ilişkin şu bilgileri paylaşmıştı:
"Kubbe’deki çalışmalarda alttaki taşlar sökülecek, çelik örgü atılacak ve kubbe tekrar örülecek. Aksaray Üniversitesi’nden üç tane hocamızın görüşleri doğrultusunda payandalar yapıldı. Statik hesap yaptılar. Depreme karşı bunların yapılması gerektiğini söylediler. Duvarların içerisine enjeksiyon uygulaması yapıldı. Kubbede üst örtü bütünüyle fiber karbonla sarılacak. Bunlar hocalarımızın ve kuruldaki dokuz hocanın görüşleri doğrultusunda yapıldı. Bu bizim önerimiz değil. Hizmet satın aldık ve bu konudaki hocaların uygun görüşü doğrultusunda yapılıyor."
Yeni Cami restorasyon işinin maliyetinin KDV dahil 11 milyon olduğunu hatırlatan Vakıflar Bölge Müdürü Kenan Doğan, bu maliyetin 3 milyon TL artışla 14 milyon TL’yi bulabileceğini de açıklamıştı.
AKP Malatya Milletvekili Öznur Çalık, 2021''de vakıf eserlerini ziyaret ederek şu açıklamayı yapmıştı:
"Ecdadımızın yadigârı olan ve her biri bir şaheser niteliğini taşıyan vakıf eserleri bir bir ayağa kaldırılıyor. Son 17 yılda ilimizde 37 vakıf eserinin onarım ve restorasyonu tamamlandı. Türkiye genelinde 1996-2002 yılları arasında 56 vakıf eseri onarılmasına karşın, 2003-2020 yılları arasında 5 bin 500’e yakın eser restore edildi. İşte bizimle, önceki dönemler arasındaki fark budur."
RESTORASYONA TEPKİ GÖSTERİLMİŞTİ: GEREKSİZ İLAVELER YAPILIYOR
O dönem, Malatya Kent Konseyi ve şehirdeki bazı STK''lar caminin aslına uygun yapılmadığına dair eleştirilerde bulunmuş ve camii açılışının gecikmesini eleştirmişti.
Malatya Kültür Yaşam Derneği Başkanı Atilla Kantarcı, yapılan restorasyon çalışmalarına şöyle tepki gösterdi:
"Malatya’mızın göz bebeği olarak addettiğimiz Yeni Cami’de (Teze Cami) yapılan restorasyon çalışması bizi çok üzmüştür. Camimize gereksiz ilaveler yapılıyor. Teze Cami 1912 yılında yapılmış bir eserdir ve Malatya merkezde de tarihi yapılarımız maalesef ki yok denilecek kadar az, onun için 1912 yılında yapılan eserimizi gözümüz gibi korumamız ve eseri bizden sonraki kuşaklara taşımamız bizim boynumuzun borcudur. Onun için eserimizin siluetini bozan her türlü yapıya dernek ve Malatyalılar olarak karşıyız. Herkesten de bu konuyla alakalı bizleri desteklemelerini istiyoruz. Şahsım ve dernek adına bu konunun peşini bırakmayacağımızı da belirtmek istiyorum."
''AFFEDİLİR BİR DURUM DEĞİL''
“Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne dilekçe yazmamıza rağmen bize henüz bir cevap verilmedi” diyen Kantarcı, sözlerine şöyle devam etmişti:
“Malatyalılar Bölge Müdürlüğünden bir cevap bekliyor ama onlar bizi kale almadan hala imalata devam ediyorlar. Bu konuyla alakalı Malatya Kent Konsey’inde bir toplantı yapıldı, ‘bundan sonra yol haritamızı nasıl çizeriz?’ diye gerekli görüşmelerimizi yapma kararı aldık. Öncelikle Vali Bey’den randevu talep ettik. Bizler gerek hukuki gerekse de siyasi girişimlerde bulunmayı düşünüyoruz. Bu işin peşini bırakmayacağız. Caminin yapıldığı günden beri insanların kullandığı şadırvan yerinin kaldırılması çok büyük bir hata, abdest alma yerini kaldırmanın ne alemi var. Bunu sorduğumuzda bize ‘buradan temele su sızıyor’ denildi. 21. yüzyılda böyle bir gerekçe söylenmesi çok saçma bir durum. Çok güzel izolasyon malzemeleri var. Bu malzemelerle bunu önlemek gayet mümkün. Sizin abdesthane yerini bozup, caminin siluetini bozacak şekilde yeni abdest alma yeri yapmak gerçekten affedilir bir durum değil. O nedenle biz bu işin peşini bırakmayacağız.”
