OMÜ Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölüm Başkanı Prof. Dr. Yusuf Demir, aşırı sıcaklıkların bitki örtüsüne zarar verebileceğini ifade etti. Pasifikten gelen sıcak hava dalgalarının, sıcaklık artışı ile beraber düzensiz iklim olaylarını da tetiklediğini söyleyen Prof. Dr. Demir, aşırı kuraklığın yanında ani ve şiddetli yağışın da başladığını dile getirerek, “Yağışlar ile beraber artan toprak ve ortam nemi sıcak hava dalgalarının etkisi ile hem canlı yaşamını hem de bitki örtüsünü etkiliyor. Yüksek sıcaklık derecelerinde bitkiler çok hızlı transpirasyon (terleme) yaparlar, bunun sonucunda köklerin topraktan aldığı su, transpirasyonla kaybedileni karşılayamaz ve bitkide solgunluk görülmeye başlar. Sürecin devam etmesi kurumaya sebep olur. Su kaybı nedeniyle ortaya çıkan su dengesi bozukluğu, bitkileri hastalıklara duyarlı kılar. Aynı zamanda yüksek sıcaklık bitkilerin taze ve sulu kısımlarında yanmalara neden olur, yaprak ve meyve dökümü artar” dedi.
‘BİTKİNİN GELİŞME DÖNEMİNE BAĞLI OLARAK ZARARLI ETKİDE BULUNABİLİR’
Yüksek sıcaklık ve nemin bitkilerin büyümesini olumsuz etkilediğine değinen Prof. Dr. Demir, “Bitkisel üretimde düşük sıcaklıklar kadar yüksek sıcaklıklar da sıcaklığın derecesine, süresine, bitkinin gelişme dönemine bağlı olarak zararlı etkide bulunabilir. Sıcaklık, en uygun büyüme sıcaklığını aştığı zaman fotosentez ve solunum dengesi bozulduğundan bitkilerde büyüme yavaşlar. Sıcaklık artışı, bitkinin maksimum büyüme sıcaklığını aştığında ise bitki durgunluk devresine girer. Eğer bu sıcaklık artışı uzun süreli devam ederse bitki toprak üstü organları ile devamlı kaybettiği suyu, kökleri ile karşılayamaz. Önce yapraklardan başlamak üzere yeşil organlar sararmaya başlar. Bitkinin devamlı su kaybetmesi ise protoplazmanın pıhtılaşmasına ve bitkinin ölümüne neden olur. Hava oransal neminin gelişme döneminde yüksek olması, meyvelerin kendine özgü renklerini kazanmaları geciktirir. Yüksek hava oransal nemi ve sisler ilkbaharda çiçeklenme zamanında tozlanmayı ve döllenmeyi güçleştirir ve sürekli olursa tozlanma ve döllenmeyi tamamen önler. Tozlanma ve döllenmenin olmadığı ağaçların meyveleri boş olmaktadır” ifadelerini kullandı.
‘BİTKİLERİN, EKİM, DİKİM VE HASAT DÖNEMLERİ DEĞİŞİYOR’
Sıcak hava dalgalarının ve nem artışının, ürünlerin hasat dönemini etkileyebileceğini, özellikle meyve ve sebzelerin olgunlaşma sürecinin, sıcaklık ve nem koşullarına bağlı olarak değişebileceğini aktaran Prof. Dr. Yusuf Demir şunları söyledi:
“Küresel ısınma etkisi ile birlikte mevsimler değişiyor. Bununla birlikte bitkilerin, ekim, dikim ve hasat dönemleri de değişiyor. Bu da piyasaya ürün çıkarma arzında düzensizlikler, ürün kalite ve kantitesinde de düşüklüğe sebep olabilir. Gıdanın bileşimi, üretim basamakları, paketleme ve depolama koşulları raf ömrünü belirler. Depolama sırasında sıcaklık, nem, oksijen ve ışık gibi faktörler gıdanın kalitesini düşürerek raf ömrünü de kısaltır. Kısaca sıcak hava dalgaları ve yüksek nem etkisini uzun süreli göstermesi halinde tarımda çok ciddi verim kaybı, kalite düşüşü ve kantite zayıflığını doğurabilir. Aynı zamanda daha kısa sürede biyolojik ömürlerini tamamlayarak piyasada ki ürün arz-talep dengesi de bu durumdan etkilenecektir.”
