Türkiye'deki emekliler, 31 Mart yerel seçimlerinden önce maaşlarında bir artış umuyorlardı, fakat bekledikleri haber gelmedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Ankara ve İstanbul'daki büyük mitinglerinde emekli maaşlarına yapılacak bir zammı duyurabileceği beklentisi karşılanmadı. Öte yandan, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) topladığı primler, emekli maaşları ve sağlık giderlerini karşılamada son yirmi yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Prim gelirlerinin; emekli aylıkları ve sağlık ödemelerini karşılama oranı 2023’te son 20 yılın zirvesine çıktı. Prim gelirleri de emekli maaş giderlerinden fazla.
PEKİ, SGK’NIN GELİRLERİ EMEKLİ MAAŞLARINI NE KADAR KARŞILIYOR?
2023 yılı itibarıyla, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) elde ettiği prim gelirleri, emekli maaşlarına yapılan ödemeleri aşarak 1 trilyon 498 milyar lira seviyesine ulaştı. Emekli vatandaşlara yapılan aylık ödemeler toplamı ise 1 trilyon 409 milyar lira olarak kaydedildi. Bu durum, SGK'nın topladığı primlerin, emekli maaşları için yapılan ödemeleri geçtiğini gösteriyor.
SAĞLIK HARCAMALARI 553 MİLYAR LİRA
SGK'nın sağlık giderleri, ekonomik bir gerçeklik olarak karşımıza çıkıyor. 2023 yılında bu giderler 553 milyar lira seviyesine ulaştı. Emekli maaşları ile sağlık harcamalarının toplamı ise 1 trilyon 962 milyar lirayı buldu. Kamu çalışanlarının maaşlarına yapılan zamlar ve asgari ücretin yükseltilmesi sırasında, emekli maaşlarının nispeten daha az artmasının ardında, SGK'nın mali dengesinin bir etken olup olmadığı sorgulanabilir. Ayrıca, son dönemde emeklilikte yaşa takılan bireylerin emekli olmaya başlamasıyla SGK bütçesinde bir bozulma yaşanıp yaşanmadığı da merak konusu.
SGK PRİMİ GELİRLERİ REKOR SEVİYEYE ÇIKTI
Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) yayımladığı istatistikler, emekli maaşları ve sağlık giderlerinin finansmanında önemli bir iyileşme olduğunu gösteriyor. 2003 yılında bu finansman oranı %59 iken, 2023 yılında bu oranın %76,4'e yükseldiği belirtiliyor. Bu artış, son yirmi yılın en yüksek seviyesini temsil ediyor ve prim gelirlerinin, emekli maaşları ve sağlık giderlerini karşılamada daha etkin olduğunu işaret ediyor. Ayrıca, emekli aylıklarının prim gelirleriyle karşılanma oranı son üç yılda %100'ün üzerine çıkmış durumda.
BÜTÇEDEN EMEKLİYE AYRILAN MİKTAR DÜŞÜYOR
Enflasyonun yükselmesiyle birlikte, bu aktarımların miktarında da bir yükseliş olduğu açıktır. Yine de, bütçe transferlerinin gayrisafi yurt içi hasıla içindeki payı incelendiğinde, geçmiş yıllara nazaran bir azalma göze çarpmaktadır. Örneğin, 2009 yılında bu oran %5,23 iken, 2021'de %3,48'e düşmüş, 2022'de ise son on beş yılın en düşük seviyesi olan %2,59'a inmiştir. 2023 yılında ise bu oran küçük bir artışla %3,23'e ulaşmıştır. 31 Mart'taki seçimlerde kayıtlı seçmen sayısının 61,4 milyon olduğu bilinmekte, emekli nüfusunun ise 16 milyon civarında olduğu tahmin edilmektedir. Bu verilere göre, seçmen kitlesinin yaklaşık dörtte biri emeklilerden oluşmaktadır.
