Türkiye ekonomisinin 3 yıllık yol haritasını belirleyen Orta Vadeli Program (OVP), 6 Eylül'de açıklanmıştı.
Birçok değişikliği içinde barındıran programda dikkat çeken noktalardan birini de "afet yönetimi" oluşturuyor.
2024’te yürürlüğe girecek olan afet sigortasıyla birlikte, bina tamamlama ve yapı sorumluluk sigortasının da yaygınlaştırılması planlanıyor.
Peki, özellikle bina tamamlama sigortasının OVP’de yer alması ne anlama geliyor.
Uzmanlar, halen uygulanmakta olan bina tamamlama sigortasının yaygınlaşabilmesi için bazı düzenlemelere ihtiyaç olduğunu vurgularken, Maher Holding Sigorta Grubu Başkanı Yaşar'dan konu hakkında bir değerlendirme geldi.
SORUMLULUK SİGORTA ŞİRKETİNDE
Yapı ve sigorta kavramlarının birbirinden ayrı tutulamayacağını, bina tamamlama sigortasının hem depreme dayanıklı konut yapımında hem de kentsel dönüşümde kritik öneme sahip olduğunu vurgulayan Yaşar, şunları söyledi:
“Projeden konut almanın ya da arsa karşılığı konut sahibi olmanın en büyük risklerinden biri, binanın veya projenin tamamlanmaması. Bu gibi endişeler yaşamamak için satın alma işleminden önce müteahhitten o bina için bina tamamlama sigortası istenirse tüm bu endişeler yersiz hale gelir.
Bina tamamlama sigortası ile sigorta şirketi, sigortalayacağı inşaat şirketinin mali yapısını, tecrübelerini inceleyecek. Sigortacı, inşaat şirketini riskli görür, projeyi bitiremeyeceğine karar verirse; sigorta yapmayacak ya da ek teminatlar isteyecek. Riskli görmezse, bina tamamlama sigortasını yapacak.
İnşaat süresi içinde şirket, sigortacıya karşı yükümlülüklerini yerine getirmez, mali yapısını bozacak girişimler içinde bulunur ya da eksik malzeme kullanımı gibi yollara saparsa; sigorta şirketi sözleşmeyi sona erdirecek ve bunu da yetkili kurumlara bildirecek.
İnşaat süresi içinde müteahhit iflas eder, konutları sahiplerine teslim edemezse; devreye sigorta şirketi girecek, konut için o tarihe kadar ödenen tüm bedeli tüketiciye ödeyecek ya da sigorta şirketi, inşaatın tamamlanmasını sağlayacak, tüketiciye konutu teslim edecek.”
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KRİTİK ÖNEME SAHİP
Ahmet Yaşar, bina tamamlama sigortasının kentsel dönüşüm sürecinde de kritik öneme sahip olduğuna dikkat çekerek, bu konuda da şu açıklamaları yaptı:
“Ülkemizde kentsel dönüşüm projelerinde yaygın olarak kullanılan arsa payı, kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde risk arsa sahipleri üzerinde bulunmaktadır. Yüklenicilerin ve finansal kurumların yüklendiği risk düşüktür. Zaman zaman arsa sahipleri, daha fazla getiri talebiyle, risklerini daha fazla artırabilmektedir. Oysa kentsel dönüşüme konu projelerdeki arsa sahipleri, genel olarak ülkemizde gelir seviyesi yüksek olmayan kesimlerden gelmektedir ve üzerlerinde tuttukları risk açısından ve risk gerçekleştiğinde yüklenecekleri zarar bakımından korunmaları gereken kesimlerdir. Bu risklerin kontrol altında tutulması ve oluşabilecek zararların yüklenilmesi açısından sigorta şirketleri ve bina tamamlama sigortaları en gerçekçi araçlardır. Sigorta şirketlerinin dahil edilmediği kentsel dönüşüm projeleri ülkemizde sistemik risk oluşturabilecektir.”
DÜZENLEME GEREKİYOR
Yaşar, bina tamamlama sigortasının 2018’den beri uygulandığını, ancak sigorta sürecinde bazı sıkıntılar olduğunu vurgulayarak, sigortanın Ticaret Bakanlığı kapsamında uygulamaya girdiğini ve maketten konut satışına yönelik uygulamaya alındığını, ancak bugün gündemde kentsel dönüşümün olduğunu söyledi.
Yaşar, “Kentsel dönüşüm Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın konusu. Bakanlık da bina tamamlama sigortasının kullanılabilmesi için düzenleme beklentisi içinde. Bu konuda Türkiye Sigorta Birliği, SEDDK ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile ortaklaşa yürütülen çalışmalar tamamlanmak üzere. Sanıyorum kısa süre içerisinde SEDDK düzenlemelerini tamamlayarak bir paket halinde taslağı görüşe açacak. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın beklediği düzenlemeler gerçekleştirilecek ve önündeki engeller kalkacak.
Bir engel de bankalar karşısında haksız rekabete uğramamak adına kefalet ve bina tamamlama kefalet sigortalarında alınacak ipotek ve rehinler için vergi ve harç istisnası getirilmesi. Sanıyorum bu iki düzenleme yapıldığında bina tamamlama sigortasının önünde engel kalmayacak. Bu açıdan değerlendirildiğinde bina tamamlama sigortasının Orta Vadeli Program’da yer alması kritik öneme sahip” değerlendirmesini yaptı.
