Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı'nın istatistikleri son 20 yılda viski tüketimi dramatik şekilde artarken rakı tüketimin düştüğünü ortaya koydu. Rakamlar vergi oranlarının sürekli yükselmesinin milli içki rakının aleyhine tamamı ithal viskinin ise lehine olduğunu gösterdi.
2004 ile 2023 arasındaki 20 yılda rakı tüketimi 2,2 milyon litre azalarak 44,1 milyon litreden 41,8 milyon litreye geriledi. Bu durumda rakı üretimi yüzde 5 düşüş yaşadı.
RAKI YARIŞI KAYBEDİYOR
Rakı tüketimindeki tüketimindeki azalmaya karşı viski tüketimi 20 yılda 26,7 milyon litre artış gösterdi. Viski tüketimi 2004'te 1,9 milyon litreyken yüzde 1.399 artışla 28,6 milyon litreye yükseldi. Bu durumda rakı, pazarının bir kısmını viskiye kaptırmış durumda. Vergi oranları yükselip rakı ile viski arasındaki fiyat farkı azaldıkça vatandaşın ya kaçak rakı tüketimine gittiği veya belki daha prestijli bir içki olarak gördükleri için rakı yerine viskiyi tercih etmeye başladığı gözlemleniyor.
ZENGİNLERİN VİSKİ TÜKETİMİ ARTTI
Türkiye'de genellikle orta direk denilen toplumun orta gelir seviyesine sahip vatandaşların gelirinin giderek azalması bu kesimin rakı tüketimini azalttı. Belirli bir kesim de kaçak rakıya yönelmek zorunda kaldı. Diğer yandan geliri sürekli artan zenginlerin tüketimi tırmanırken viski tüketimi de zirve yaptı. İstatistiklere göre Türkiye'de fazla tercih edilen şarap ve bira tüketimi ise 20 yılda sırasıyla yüzde 39 ve yüzde 143 gibi istikrarlı bir artış kaydetti. Rom tüketimi de yüzde 3 bin artarken votka, likör tüketimi de yüzde 200 ile 400 arasında artış gösterdi.
İSTİHDAM KULLANIMI DÜŞTÜ
Firmalar ile yapılan anketlerde bira ve rakı işletmelerinde istihdamın yüzde 10‘dan fazla düştüğü tesisler olduğu tespit edildi. Buna karşın şarap tesislerinde sınırlı bir istihdam artışı olduğu beyan edildi. Rakı tesislerinde kapasite kullanımı yüzde 66'den yüzde 33'e geriledi.
İç pazardaki tüketimin azalması rakı üreticisi firmaları dış pazara yönlendirmek zorunda bıraktı. Firmalar kapasitelerini bu yönde kullanmaya ve dış pazara rakı ihraç etmeye yöneldi. Fakat burada lider dünya ülkeleri ile karşılaştırıldığında ihracat miktarları düşük kaldı. Rakı ihracatı son 20 yılda 2,1 milyon litreden ancak 4,4 milyon litreye çıkabildi.
