Üst üste gelen zamlar nedeniyle vatandaşların alım gücüde zayıflamaya devam ediyor. 2022 yılı ve aralık ayına ilişkin Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini değerlendirdi.
Geride bıraktığımız yıl içerisinde markette takip edilen 42 ürünün tamamında fiyat artışı tespit edildiğini belirten Bayraktar, fiyatı en fazla artan ürünün hem markette hem de üreticide kuru soğan olduğunu söyledi.
EN FAZLA ARTAN ÜRÜNLER
Kuru soğan: Yüzde 314,6
Limon: Yüzde 202,8
Toz şeker: Yüzde 164,5
Yeliş soğan: Yüzde 163,7
Ispanak: Yüzde 163,1
Lahana: Yüzde 159,2
Antep fıstığı: Yüzde 147,1
Marul: Yüzde 142,8
Portakal: Yüzde 141,7
Kuru kayısı: Yüzde 138,3
Karnabahar: Yüzde 130,8
Mandalina: Yüzde 127
Pirinç: Yüzde 125,8
Bayraktar sözlerinde: "Geçen yıla göre bu yıl, üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 603,3 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 528,4 ile mandalina, yüzde 208,4 ile limon, yüzde 204,3 ile portakal, yüzde 202,3 ile kuru fasulye, yüzde 175,7 ile Antep fıstığı, yüzde 162,8 ile marul, yüzde 153,8 ile ıspanak, yüzde 151 ile lahana, yüzde 150 ile elma, yüzde 148,4 ile karnabahar, yüzde 147,9 ile domates, yüzde 137 ile pirinç izledi." diyerek üreticide takip edilen 32 ürünün fiyat artışına dikkat çekti.
ÜRETİM MAALİYETİ FİYAT ARTIŞININ EN ÖNEMLİ ETKENİ
Bayraktar, 2022 yılında genel olarak üretici fiyatlarındaki artışta en önemli etkenin artan üretim maliyetleri olduğuna işaret ederek, girdilerde yüzde 100 ile yüzde 400 arasında artışlar yaşandığını ifade etti. Kuru soğanda arzın azalmasının da fiyat artışında diğer bir faktör olduğuna dikkati çeken Bayraktar, turunçgillerdeki yaşanan don nedeniyle üretimin azalmasının fiyatların yükselmesine neden olduğunu, kuru fasulyede üretimin düşmesinin fiyatları artırdığını ifade etti.
MARKET VE ÜRETİCİ FARKI YÜZDE 274
"Kabaktaki fiyat farkını yüzde 248,8 ile marul, yüzde 213,3 ile ıspanak, yüzde 202,9 ile kırmızı mercimek, yüzde 199,4 ile pırasa, yüzde 185,1 ile portakal takip etti. Üreticide 4 lira 75 kuruş olan kabak 17 lira 75 kuruşa, 3 lira 89 kuruş olan marul 13 lira 57 kuruşa, 5, lira 71 kuruş olan ıspanak 17 lira 89 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimek 41 lira 92 kuruşa, 5 lira 42 kuruş olan pırasa 16 lira 23 kuruşa, 5 lira 63 kuruş olan portakal ise 16 lira 05 kuruşa markette satıldı. Aralıkta markette 37 ürünün 20''sinde fiyat artışı, 17''sinde fiyat azalışı görüldü. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 15,8 ile tavuk eti oldu. Tavuk etindeki fiyat artışını yüzde 13,5 ile kuru soğan, yüzde 12 ile zeytinyağı, yüzde 10,9 ile dana eti, yüzde 10,5 ile kuzu eti takip etti. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 17,1 ile limon oldu. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 12,8 ile sivri biber, yüzde 10,7 ile patates, yüzde 10 ile elma izledi.
Aralık ayında üreticide fiyatı en fazla düşen ürün, yüzde 32,8 ile yeşil soğan oldu. Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 30 ile kabak, yüzde 24,6 ile ıspanak, yüzde 19 ile kuru soğan, yüzde 14,4 ile sivri biber izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 34,6 ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 18 ile fındık, yüzde 14 ile dana eti, yüzde 13,6 ile kuzu eti, yüzde 11,1 ile yeşil fasulye, yüzde 7 ile zeytinyağı takip etti. Aralık ayında üreticide 29 ürünün 9''unda fiyat artışı olurken, 12 üründe ise fiyat düşüşü görüldü. 8 üründe de fiyat değişimi yaşanmadı." dedi.
