Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, 2023'te başlayan El Nino hava olayının sona erdiğini, ancak etkilerinin temmuz ortalarına kadar devam edeceğini ve bu dönemde yeni sıcaklık rekorlarının görülebileceğini belirtti.
2023 yılı, dünya genelinde en sıcak yıl olarak kaydedilirken, Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) verilerine göre, geçen yıl küresel ortalama sıcaklık, 20. yüzyıl ortalaması olan 13,9 derecenin 1,18 derece üzerine çıktı. Daha önceki en sıcak yıl olan 2016'da bu fark 0,15 dereceydi.
Bilim insanları, küresel ısınmaya neden olan sera gazı salımına ek olarak, geçen yıl kırılan küresel ortalama sıcaklık rekorunun arkasındaki en önemli faktörün El Nino hava olayı olduğunu belirtiyor.
Avustralya Meteoroloji Ofisi'nden yapılan açıklamaya göre, Haziran 2023'te başlayan El Nino, Nisan ayı ortalarında sona erdi ve bu süreçte rekor sıcaklıkların yaşandığı gün sayısı 248 olarak kaydedildi. Ocak, Şubat, Mart ve Nisan ayları en sıcak dönemler olarak kayıtlara geçti. El Nino’nun sona erdiği 15 Nisan’dan 15 Mayıs’a kadar olan 30 günün 17'sinde rekor sıcaklık yaşandı ve son 13 günün tamamı rekor sıcaklık olarak kaydedildi.
Prof. Dr. Levent Kurnaz, El Nino'nun Peru kıyılarından itibaren şiddetinin sona erdiğini ve dünya genelinde etkilerinin temmuz ortalarına kadar süreceğini söyledi. El Nino'nun başladığı andan itibaren 11 ay boyunca sıcaklık rekorları kırıldığını ve muhtemelen 12. ay olan mayısın da rekor sıcaklıklarla sona ereceğini belirtti.
Kurnaz, son El Nino'nun 1998 ve 2016'daki gibi "Süper El Nino" olmadığını, ancak iklim değişikliği ile birleştiği için sıcaklıkların rekor kırdığını ifade etti. "Bu nedenle aylarca dünya genelinde çeşitli felaketlerle karşılaştık ve bunları yine görmeye devam edeceğiz. İklim değişikliği nedeniyle dünya genelinde sürekli yükselen bir ortalama sıcaklık var.
Bu etki sürerken, bazı zamanlarda sıcaklık daha fazla yükseliyor, bazı zamanlarda daha az. Yüksek sıcaklık artışına El Nino, düşük sıcaklık artışına La Nina diyoruz, ama her durumda sıcaklıklar artıyor. Artık El Nino olduğunda hava sıcaklıklarının rekor kıracağını söyleyebiliyoruz. El Nino 3 yıl olmasa bile, La Nina yaşansa dahi yüksek sıcaklık rekoru kırılabilir çünkü arka plandaki iklim değişikliği çok güçlü hale geldi," dedi.
Kurnaz, nisan ayı sonunda dünya genelinde büyük sıcaklık artışları yaşandığını ve mayıs başında ise havaların serinlediğini belirterek, "İklim değişikliği ile birlikte bu oynaklıklar da şiddetleniyor. İstanbul'da bu oynaklıkları görüyoruz. Nisan sonu ve mayıs başında İstanbul'da yaşanan hava serinlemesi anormal değildi, mevsim normallerinin alt sınırındaydı sıcaklıklar.
Ancak öncesindeki haftalarda 26-28 dereceleri gördük ve yaz geldi gibi bir tablo oluştu. Bu oynaklık artıyor ve bu nedenle mevsimler kaydı diyoruz. Yaz giderek uzuyor, kış giderek kısalıyor, bahar dönemlerinde ise büyük oynaklıklar yaşanıyor. Bazı günler mevsim normallerinin üst sınırında, bazı günlerde ise alt sınırında sıcaklıklar görülüyor," ifadelerini kullandı.
Kurnaz, kış mevsiminin yıllar içinde daha yumuşak geçmeye başladığını, bu nedenle mevsimlerin başlangıç ve bitişlerinin net bir şekilde belirlenemediğini ve bu durumun yaz geçişlerinde de görüldüğünü belirtti. Mevsim geçişlerinin artık belirsiz hale geldiğini dile getirdi.
Prof. Dr. Kurnaz'ın verdiği bilgilere göre, her günün geçmiş yıllardaki aynı günle kıyaslandığı hesaplamalarda, 2013'ten bu yana sıcaklık rekoru kırılan gün sayıları aşağıdaki gibi gerçekleşti:
