Tunceli'nin Çemişgezek ilçesinde son yıllarda buğday ve arpa üretiminin yanı sıra dut yetiştiriciliği de öne çıkmaya başladı.
Oldukça verimli topraklar üstüne kurulu Bozağaç ve Ulukale köylerinde yaşayan 225 üretici de yaklaşık 1500 dekarlık alana diktikleri dutlardan geçimlerini çıkartıyor.
Ağaçlarının genel bakımını ilkbaharda yapan köylüler, yaz aylarında da olgunlaşan dutları toplamak için yoğun bir çabanın içine giriyor.
Dutların altına hasattan önce fileler seren üreticiler, gerekli işlemler sonrasında zamanla meyvelerin yere düşmesini bekliyor.
Bahçelere birkaç günlük süre sonunda yeniden uğrayan köylüler, bu defa üfleme makineleri ile fileler üzerinde yer alan dutları yığın haline getiriyor.
ÜRÜNLER GÜNEŞİN KARŞISINDA KURUTULUYOR
Zorlu mesaiyle kovalara boca edilen dutlar, daha sonra ise evlerin bahçelerine ya da çatılara seriliyor ve güneşin altında kurumaya bırakılıyor.
Kadınların emekleriyle de eleklerden geçirilen dutlar, toprak, toz, ve dal parçalarından arındırılıyor.
Coğrafi bölge işaretli “Ulukale Dutu” köylere gelen tüccarlara satılıyor.
“ULUKALE DUTU ENDEMİK DİYEBİLİRİZ”
Bozağaç ve Ulukale Köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Necmettin Duman, köylülerin Çemişgezek'te her geçen sene dut üretimine yöneldiğini söyledi.
Binlerce yıllık dut ağaçlarının bölgede yer aldığını belirten Duman, “Ulukale dutu için endemik diyebiliriz. Çünkü bu köylerdeki vadilerden başka yerlere dikildiği zaman renk ve aroma olarak kesinlikle aynı ürünü vermiyor. Hava şartlarının uygun olduğu durumlarda yıllık rekoltemiz 500 ton civarında seyrediyor. Dut bu bağlamda köylülerimiz için çok ciddi bir gelir kaynağı.” dedi.
Yaklaşık 20 yıldır Ulukale köyünde dut yetiştiriciliği yaparak geçimini sağladığını dile getiren Asım Koçoğlu ise şu şekilde konuştu:
“Bahçelerde belirli aralıklarla veya günübirlik çalışma yapıp dutları hasat ediyoruz. Topladığımız bu dutları daha sonra güneşin altına serip kurutuyoruz. Dutları bir süre sonra da eve getirerek eleklerden geçiriyoruz ve satışa hazırlıyoruz. Ulukale dutu çerezlik olarak veya pekmez ile orcik yapımında kullanılıyor. İnsan sağlığına da dut pekmezinin çok faydası var."
Dut yetiştiriciliğini 7 yaşındayken ailesinin desteği ile öğrendiğini anlatan üretici Mine Şeker ise, “Fileleri ağaçların altına seriyoruz ve dutlar dökülmeye başlıyor. Dökülen dutları daha sonra makineyle kovalara dolduruyoruz. Damlara taşıyıp güneşin altına seriyoruz. Güneşte kuruyan dutları eleyip çuvallara koyuyoruz ve tüccarlar gelip ürünlerimizi satın alıyor." ifadelerini kullandı.