Milyonlarca emekli ve memur, ocak ayında yapılacak zamma odaklanmış durumda. Memur ve memur emeklisinin maaş artışında enflasyona ek iki yılda bir tekrarlanan toplu sözleşme sonuçları dikkate alınıyor. Toplu sözleşme en son 2021’de gerçekleşmişti.
Buna göre; memur ve memur emeklisine 2022’de yüzde 5+7, 2023’te 6’şar aylık periyotlarda yüzde 8+6 zam yapılması kararlaştırılmıştı.
Enflasyondaki hızlı artışın etkisiyle bu yılın başında memur ve memur emeklisine yüzde 2.5’lik ek iyileştirmeyle yüzde 5 yerine, yüzde 7.5 zam yapılmıştı. Temmuz zammı ise sözleşmede olduğu gibi yüzde 7 olarak uygulanmıştı.
İLK 4 AYLIK RAKAMLAR
Temmuz-aralık döneminde ortaya çıkacak enflasyonun yüzde 7’yi aşması halinde aşan oranda ek zam yapılacak. İlk 6 aylık enflasyon ocak zammı olan yüzde 7.5’i geçtiği için memur ve memur emeklisine yüzde 7 sözleşme zammına ek olarak enflasyon farkı eklenmişti.
Bu fark yüzde 34.85 (42.35-7.5) olmuştu. Böylece yüzde 7’lik toplu sözleşme zammı artı fark ile maaş artışı yüzde 41.69’u bulmuştu. Dün TÜİK’in açıkladığı verilere göre; ikinci 6 ayda hesaba dahil edilecek ilk 4 aylık enflasyon ortaya çıkmış oldu.
Buna göre aylık enflasyon temmuzda yüzde 2.37, ağustosta yüzde 1.46, eylülde yüzde 3.08 ve ekimde yüzde 3.54 oldu. Böylece kümülatif artış yüzde 10.84’e çıktı.
AŞAN ORANDA EKLENECEK
İlk 4 ayda oluşan enflasyon ikinci 6 ay için memur ve emeklisine verilen yüzde 7’lik toplu sözleşme zammını şimdiden aşmış oldu. Kalan son 2 ayda enflasyon aylık yüzde 3 artarsa kümülatif enflasyon yüzde 18’e ulaşacak. Böylece memur
ve memur emeklisine 1 Ocak 2023’te yüzde 8’lik toplu sözleşme zammı artı yüzde 8’lik (18-7=8) farkla toplam yüzde 16 zam yapılabilecek.
Merkez Bankası’nın ekim ayında açıkladığı 4’üncü enflasyon raporunda, yılsonu enflasyon öngörüsü yüzde 65.2 olarak belirtildi. Bu tahmin de memur kesimine yüzde 16-20 arası zammı destekliyor. Net rakam ocakta açıklanacak 6 aylık enflasyonla belli olacak.
Ek zam düzenlemesiyle bu oranda artış da olabilir. Ancak şimdilik enflasyon farkıyla zam toplamı yüzde 11.84 seviyesinde. Eğer yüzde 16 civarı zam olursa en düşük 6 bin 77 lira olan memur emekli aylığı 972 lira artarak 7 bin 50 liraya çıkacak.
TABAN MAAŞTA ARTIŞ BEKLENTİSİ
Son yapılan düzenlemeyle 1.000 lira yani yüzde 40 artan taban maaş 3 bin 500 liraya çıkarıldı. Bu imkandan şu anda 1.7 milyon emekli yararlanıyor.
Ocak ayında bu taban maaşta da enflasyonun üzerinde artış olması muhtemel. EYT, asgari ücret ve kamuda çalışan sözleşmeliye kadro gibi düzenlemeleri emekliye yapılacak ek zam takip edebilir.
SSK VE BAĞKUR’LU NE KADAR ALACAK
SSK ve Bağkur emeklilerinin toplu sözleşme görüşmesi bulunmuyor ve sadece ocak-temmuzda 6’şar aylık dönemler itibarıyla enflasyon ne kadar belirlenmişse, o oranda zam alıyor. Ocak ayında bu durumdaki emeklilere yüzde 42.35 oranında zam yapılmıştı.
Şu anki duruma göre işçi ve esnaf emeklisinin maaşında yüzde 10.84’lük artış garantilenmiş oldu. Eğer yine geride kalan son 2 ayda (kasım, aralık) enflasyon aylık yüzde 3 seviyesinde artarsa 1 Ocak 2023’te SSK ve Bağkur emeklilerine yüzde 18 civarı zam yapılacak.
Bu durumda 4 bin lira maaşı olan bir emekli 720 lira zam alacak. 5 bin lira emekli maaşı olanın zammı 900 lirayı bulacak. Eğer ek bir düzenleme olursa bu zam oranı daha da yukarı çıkabilir. Asgari ücretliye alım gücünü artıracak önemli bir artış yapılması gündemde olduğundan, emeklilere de bu anlamda ek bir iyileştirme yapılabilir.
