Emeklilik kararı, bu yıl bitmeden mi yoksa yeni yıl başladıktan sonra mı emekli olunması gerektiği konusunda çalışanların kafasını karıştırabilir.
Emekli aylığının hesaplanma yöntemi nedeniyle, emeklilik tarihine göre aylık miktarlarında farklılıklar oluşabiliyor. Bu farklılıklar her yıl ortaya çıksa da, bu yıl farkın %35’e kadar varabilmesi çalışanların dikkatini çekti. Bu nedenle, konuya netlik kazandırmak amacıyla bazı önemli noktaları açıklamakta fayda var.
EMEKLİ AYLIKLARI NASIL HESAPLANIYOR?
Emekli aylığı hesaplaması oldukça karmaşık ve birçok detayı barındırıyor. Ancak, genel bir çerçeve çizmek gerekirse, üç farklı dönemde çalışma hayatı olan kişiler için üç farklı sistemin devrede olduğunu söyleyebiliriz: 1999 öncesi, 1999–2008 arası ve 2008 sonrası. Bu üç döneme göre farklı hesaplama yöntemleri kullanılıyor. Emekli aylığı talebinde bulunan kişinin aylığı, talep tarihinin bulunduğu yılın başına getirilerek, Ocak ve Temmuz zamları uygulandıktan sonra hesaplanıyor.
GÜNCELLEME KATSAYISI NEDİR?
Emekliliğe hak kazanmış bir kişinin ödemiş olduğu primler üzerinden hesaplanan aylığın, talep tarihine göre güncellenmesi gerekmektedir. Bu güncelleme işlemi için kullanılan orana "güncelleme katsayısı" denir. Güncelleme katsayısı, enflasyon ve ekonomik büyüme oranlarına endeksli olarak belirlenir. 2024 yılında emekli olacaklar için bu katsayı, 2023 yılının yıllık TÜFE’si (Tüketici Fiyat Endeksi) ve büyüme oranı üzerinden hesaplanır ve bu katsayı emekli aylıklarının güncellenmesinde kullanılır.
Katsayı Nasıl Belirlenir?
Güncelleme katsayısı, emeklilik talebinde bulunulan yıldan bir önceki yılın enflasyon ve büyüme rakamlarına göre belirlenir. Örneğin, 2024 yılı içinde emeklilik talebinde bulunan bir kişi için 2023 yılının güncelleme katsayısı kullanılarak aylık hesaplanır. 2025 yılında talepte bulunacak kişiler için ise 2024 yılının güncelleme katsayısı dikkate alınacaktır. Bu nedenle, emeklilik tarihini doğru belirlemek, aylık miktarını doğrudan etkileyebilir.
Bu bilgiler ışığında, yıl sonuna kadar emeklilik kararı vermeden önce güncelleme katsayısı ve enflasyon oranlarının netleşmesini beklemek yerinde bir karar olabilir.
