Konya’da başlayan obruk oluşumları, giderek diğer illerde de görülmeye başladı. Tarım arazilerinde ve yerleşim alanlarında tedirginlik yaratan bu doğa olayının nedenlerini anlamak için bilimsel çalışmalar sürdürülüyor. Obrukların iklim ve çevre koşullarının yanı sıra insan faaliyetleri nedeniyle oluştuğu biliniyor. Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, obruk riski taşıyan il sayısını geçen yıl AFAD ile birlikte 16 olarak tespit ettiklerini ve bu illerin büyük bir kısmında bu yıl da obrukların görüldüğünü açıkladı.
TÜRKİYE'NİN OBRUK HARİTASI GÜNCELLENİYOR
Türkiye'de obruk tehlikesinin artması ve yaşanan gelişmeler nedeniyle, obruk tehlike ve risk haritası güncelleniyor. Obruklar, yer altındaki kireç taşlarının zamanla eriyerek boşluk oluşturması ve zeminin çökmesi sonucu meydana geliyor. Bölgenin jeolojik yapısı, hidrojeolojik özellikleri ve yer altı sularının kontrolsüz kullanımı, bu oluşumları tetikliyor. Obrukların ana nedenleri arasında karstik kayaçların varlığı, iklim değişikliği, kuraklık ve aşırı yer altı suyu kullanımı bulunuyor. Bu sebepler, obrukların sayısının giderek artmasına yol açıyor.
OBRUK TEHLİKESİ BULUNAN İLLER
1-Manisa
2-Denizli
3-Eskişehir
4-Afyonkarahisar
5-Çankırı
6-Ankara
7-Konya
8-Aksaray
9-Karaman
10-Çorum
11-Nevşehir
12-Sivas
13-Şanlıurfa
14-Diyarbakır
15-Batman
16-Bitlis
BİRÇOK İLDE OBRUK OLUŞUYOR
Son haftalarda Konya'nın yanı sıra pek çok farklı ilden de obruk oluşumu haberleri geldiğini belirten Prof. Dr. Fetullah Arık, şu açıklamayı yaptı: "Eskişehir, Afyonkarahisar, Denizli, Ankara, Çankırı, Çorum, Yozgat, Sivas, Diyarbakır, Bitlis ve Batman'da obruklar oluşmaya devam ediyor. Hatta Erzurum ve Şanlıurfa'da da obruklar oluştuğunu biliyoruz. Batı Anadolu'da ise Denizli'den sonra Manisa'da da obruklar görülüyor. Geçtiğimiz yıl AFAD'la birlikte obruk tehlikesi bulunan 16 ili belirledik ve bu yıl bu illerin çoğunda obruklar ortaya çıktı." Tehlike altındaki iller arasında Konya, Aksaray, Karaman, Nevşehir, Eskişehir, Afyonkarahisar, Denizli, Ankara, Çankırı, Çorum, Sivas, Diyarbakır, Bitlis, Batman, Şanlıurfa ve Manisa yer alıyor.
YER ALTI SU SEVİYESİ DÜŞTÜKÇE YER ALTINDAKİ BOŞLUKLARIN BOYUTLARI DA BÜYÜYOR
Arık, belirlenen 16 ilde obrukların oluşmaya devam edeceğini öngördüklerini belirten Arık, şöyle konuştu: “Yer altındaki birbiriyle bağlantılı boşluklar, mağaralar daha da genişleyebiliyor. Yer altı su seviyesi düştükçe yer altındaki boşlukların boyutları da büyüyor. Daha sonra büyüyen boşluklar üzerindeki örtü yükünü taşıyamayacak derecede genişlediği zaman obruklar oluşuyor. Yani kuraklık orada bir yan etki olarak söylenebilir." AFAD Başkanlığı'yla sene başında yaptıkları toplantıyla hem Konya'da hem de diğer illerde çalışmaların başlatılmasını kararlaştırdıklarını söyleyen Arık, “Belirlenen illerde obruk risk haritası ortaya çıkarılacak. Tabii önce bir duyarlılık haritası çıkarılacak, yani obruk oluşma potansiyeli olan bölgelerin haritası çıkarılacak. Bunları oluşturduktan sonra da planlama devam edecek ancak bir bölgede çalışmanın yapılmış olması orada obruk sürecinin durduğu anlamına gelmez. Nitekim içinde bulunduğumuz bölgede duyarlılık çalışması yapıldı ama obruklar oluşmaya devam ediyor.” dedi.
