Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından gündeme taşınan ve yüksek fiyat artışlarını engellemeyi amaçlayan "ambalaj üzerine etiket" uygulamasıyla ilgili ayrıntılar netleşti. Bu kapsamda, Ticaret Bakanlığı'nın sorumluluğunda bir yasal düzenleme yapılması planlanıyor. Üretici, toptancı ve perakendecilerin katılımıyla yürütülen çalışmalar sonucunda ambalajlı ürünlerin fiyatları bir komisyon tarafından tespit edilecek. Komisyonda bakanlık temsilcilerinin de bulunması bekleniyor. Belirlenen tavsiye fiyatlar üzerinden satış yapılacak olan ambalajlı ürünler sayesinde marketlerin sık sık etiket değiştirme uygulamalarına son verilmesi ve rekabetin artırılması hedefleniyor.
TEKEL SONA ERECEK
Ticaret Bakanlığı'nın yeni düzenlemesiyle ürünlerin ambalajlarına basılacak tavsiye edilen perakende satış fiyatı, üretici, toptancı ve perakendecilerin ortak kararıyla belirlenecek. Bu yöntemle maliyet ve kâr marjı eklenmiş son tüketici fiyatı, her ay üretilen ürünlerin ambalajları üzerinde yer alacak. Örneğin bir ürün için 100 TL tavsiye edilen fiyat varsa bu fiyat o ayki üretim partisinin tüm ambalajlarına işlenecek.
Perakendeciler, bu tavsiye fiyatının üzerine çıkarak ürünü 120 TL'ye kadar satışa sunabilecekler. Tüketiciler, fiyatların üzerinde oynama yapan satıcıları daha rahat fark edip, gerekli mercilere şikayette bulunabilecekler. Uygulama, aynı zamanda anlaşmalı market zincirlerinin fiyat belirlemedeki tekellerine de engel olmayı hedefliyor.
FIRSATÇILARA GEÇİT YOK
Yeni düzenlemeyle, perakendecilerin stoktaki eski ürünleri yeni alım fiyatları üzerinden satmalarının önüne geçiliyor. Örneğin, bir perakendeci 100 paket ürün satın aldığında ve bunların 80'ini sattığında, kalan 20 paketi, yeni alınan 100 paketle birleştirip yüksek fiyattan satamayacak. Böylece döviz kuru, yakıt ve kira maliyetleri gibi değişkenler bahane edilerek yapılan etiket fiyatı artışları engellenecek.
STOKÇULUK ÖNLENECEK
Pandemi döneminde perakende sektörü, stokçuluk eylemi nedeniyle ciddi bir sorunla karşı karşıya kaldı. Üretimden sonra raflara ulaşması geciken ürünler, stokçuluk faaliyetleri sonucunda fiyatları artırıldıktan sonra satışa sunuluyordu. Ürün ambalajlarına önerilen satış fiyatının eklenmesi, stokta bekletilen ürünler için üretici ve satıcıya ek maliyetler getirebilir.
TÜKETİCİ FİYATI KIYASLAYABİLECEK
Son dönemde sıkça karşılaşılan fiyat artışları ve etiket değişiklikleri, tüketicilerin ürün fiyatlarını izlemekte zorlanmasına neden oluyor. Ancak yeni getirilen uygulama sayesinde, tüketiciler artık güncel fiyatları rahatlıkla öğrenebilecekler. Bu sistemle bir ayın fiyatları ile diğer ayın fiyatları arasındaki farkı karşılaştırma imkanı bulacaklar.
Marketlerin veya satıcıların önerilen fiyatların üzerinde satış yapması durumunda, tüketiciler bu durumu hızla fark edip alışverişlerini daha şeffaf ve adil işleyen işletmelerden yapma eğiliminde olacaklar. Herhangi bir usulsüzlük tespit edildiğinde ise Ticaret Bakanlığı'na şikayette bulunma hakkına sahip olacaklar.
AMBALAJ FİYATINI DEĞİŞTİRMEK SUÇ OLUR
Tüketici Konfederasyonu Başkan Yardımcısı Hukukçu İbrahim Güllü, ambalajlara yapıştırılacak fiyat etiketlerinin spekülatörler için engel teşkil edeceğini ve bu uygulamanın yürürlüğe girmesiyle birlikte stok yapmanın da önüne geçileceğini ifade etti. Güllü, "Önceki yıllarda özellikle şeker ve yağ gibi ürünlerde stokçuluk faaliyetlerine şahit olduk. Ancak ambalaj üzerinde sabit fiyat etiketleri bulunursa bu ürünlerin piyasadan saklanması mümkün olmayacak" şeklinde konuştu. Ayrıca, perakendecilerin tavsiye edilen fiyatları raf fiyatı olarak belirleyebileceklerini ancak rekabet koşulları göz önünde bulundurulduğunda bunu tercih etmeyeceklerini sözlerine ekledi. Güllü, tavsiye edilen fiyatların üzerinde oynama yapılması veya farklı fiyatların uygulanması durumunda bunun yasalara aykırı olacağını belirterek, "Eğer tavsiye edilen fiyatta bir oynama ya da üzerine farklı bir fiyat yapıştırılırsa bu suç teşkil edecek" ifadelerini kullandı.
