Borç iddiasında bulunan bireyler ve kuruluşlar, mahkeme kararı ile haklarını icra yoluyla talep etme hakkına sahiptir. İcra işlemleri, alacak türüne göre yetkilendirilen icra dairelerinde yürütülmekte ve süreç elektronik ortamda da başlatılabilir. Mahkeme kararına dayalı icra takibi, alacaklıların seçimine göre herhangi bir icra dairesinde gerçekleştirilebilir. Öte yandan mahkeme kararı gerektirmeyen alacaklar için 'ilamsız icra takibi' uygulanmakta ve bu durumda borçlunun ikamet ettiği yerdeki icra dairesi veya takibin yapıldığı icra dairesi başvuru için uygun olabilmektedir.
SÜREYİ GEÇİRMEYİN
Borçlular, icra takibi sürecinde itiraz süresi içerisinde mal varlıkları hakkında beyanda bulunmakla yükümlüdürler. Mal beyanında bulunmayan borçlular için tazyik hapsi olarak bilinen hapis cezası uygulanabilir. Tazyik hapsi, en fazla üç ay sürebilir ve borçlu mal beyanında bulunduğunda ceza kaldırılır. Ayrıca taahhütlerini yerine getirmeyen borçlular da hapis cezası ile karşı karşıya kalabilirler.
HANGİ VARLIKLAR KAPSAM DIŞI OLABİLİR?
Ücretler, maaşlar ve diğer gelirler, icra müdürlüğü tarafından belirlenen yaşamsal ihtiyaçlar düşüldükten sonra kalan miktar üzerinden haciz işlemi uygulanabilir. Haciz miktarı, gelirlerin en az dörtte biri kadar olmalıdır. Eğer birden fazla haciz söz konusu ise bu hacizler belirli bir sıraya göre işleme konulur ve bir önceki haciz tamamlanmadan diğeri başlatılamaz.
Ayrıca borçlunun gayrimenkulleri de haczedilebilir. Eğer gayrimenkulde kiracı varsa kira ödemelerinin kime yapılacağı konusunda belirsizlik yaşanabilir. Bu durumda icra müdürlüğü haczi kiracıya bildirir ve kira ödemelerinin icra dairesine yapılmasını talep eder. Gayrimenkulün satışı gerçekleştikten sonra içinde bulunan kiracılara taşınmaları için 15 günlük bir süre tanınır.
BUNLARA UYGULANMAZ
Haciz işlemleri sırasında borçlunun ve ailesinin temel ihtiyaçlarını karşılayacak malların korunması esastır. Bu kapsamda kamu malları haciz işlemine tabi tutulamaz. İşyeri sahibinin mesleğini icra etmesi için gerekli olan eşyalar da haczedilemezler listesindedir. Aynı şekilde aile bireylerinin günlük yaşamda ihtiyaç duyduğu temel eşyalar da hacizden muaf tutulur. Çiftçiler için hayati önem taşıyan tarım aletleri ve taşıma araçları da haciz uygulanamayacak mallar arasında yer alır.
Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacak ihtiyacı da hacizden korunmaktadır. Hayvan yetiştiricileri için de üç aylık yem ve yataklık malzemeleri hacizden muaf tutulur. Emeklilik maaşları ve öğrenci bursları gibi sosyal güvenlik ödemeleri de haciz işlemine dahil edilemez.
Ayrıca kişinin bedeni zarar görmesi sonucu alınan tazminatlar ve SSK ile Bağ-Kur emeklilik maaşları hacizden muaf mallar listesindedir. Çalışanların maaşlarının dörtte birinden fazlası haczedilemez.
7 GÜN İÇİNDE BAŞVURU YAPILMAZSA TAKİP KESİNLEŞİYOR
‘İLAMSIZ’LAR MAĞDUR EDİYOR
İlamsız icra takipleri, borçlular için ciddi mağduriyetlere yol açabiliyor. Borçlunun itiraz hakkı, ödeme emri tebliğ edildikten sonra yedi gün içinde kullanılmalıdır. İtirazın ya takibin gerçekleştiği icra dairesine doğrudan yapılması ya da başka bir icra dairesi aracılığıyla ilgili daireye iletilmesi gerekmektedir. İtiraz süresinin kaçırılması halinde icra takibi kesinleşerek borçlunun hak kaybına neden olmaktadır.
İKİNCİ GÜNDEN İTİBAREN
Bir borçlunun mahkeme kararı gereği başlatılan takibe itiraz etmesi durumunda doğrudan icra dairesine başvurması mümkün değildir. Borçlunun, iddiasını ileri sürebilmesi için icra hukuk mahkemesine başvurması ve borcun zamanaşımına uğradığını ya da ödendiğini belirtmesi gerekir. Bu başvuru için tanınan süre tebligatın yapıldığı günü takip eden günden itibaren yedi gün olarak belirlenmiştir. Süre yedinci günün iş saatlerinin sonunda sona erer ve takip işlemi sekizinci gün kesinleşir.
BORCA KARŞILIK SATIŞI YAPILABİLİR Mİ?
Borçlunun mal varlığı üzerindeki haklar, icra müdürlüğünün yürüttüğü kesinleşmiş takip işlemleri neticesinde haciz yoluyla alacaklıya geçebilir. Borçlunun taşınır veya taşınmaz malları üzerinde haciz işlemi gerçekleştirilir ve bu mallar borcun ödenmesi amacıyla satışa sunulur. Taşınır malların satışı, haciz işleminden itibaren altı ay içerisinde taşınmaz malların satışı ise bir yıl içerisinde gerçekleştirilebilir. Ayrıca alacaklılar, rehinle temin edilmemiş ve vadesi dolmuş alacaklarını, borçlunun ya da üçüncü şahısların elinde bulunan mallar üzerinde ihtiyati haciz yoluyla güvence altına alabilirler.
DÖRT TAKSİT İMKANI SUNULUYOR
Borçlular, ödeme niyetlerini göstererek alacaklılardan taksitlendirme talebinde bulunabilirler. İcra takibi sırasında borçlu dört eşit taksitte ödeme yapmayı taahhüt ederse takip işlemi askıya alınır. Borçlu, bu düzenlemeyi icra dosyasına bildirmeli ve ilk taksiti hemen ödemelidir. Aylık periyotlar halinde kalan taksitler ödenir ve dördüncü taksitin tamamlanmasıyla takip sonlandırılır.
