Bu yıl Ada çayı üretimi, önceki yıllara göre önemli ölçüde düşüş gösterdi. Burdur bölgesinde yetiştirilen Anadolu ada çayının verimi, geçen yıla kıyasla yüzde 60 oranında azaldı. Kuraklık sebebiyle bitkilerin ömrü kısalıyor ve bu durum, hasat sürecini zorlaştırıyor. Çiftçiler, normalden daha kısa boylu ada çaylarını toplamakta güçlük çekiyorlar.
Ayrıca, fiyatlar artış göstermeye devam ediyor. Tarım uzmanı Sarıca, iklim değişikliğinin tarım üzerindeki etkilerine dikkat çekerek, su tasarrufu sağlamak ve verimi artırmak için damlama sulama sistemlerine geçilmesinin önemini vurguluyor.
KURAKLIK ZARAR VERİYOR
Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün 2024 Haziran Ayı Alansal Yağış Raporu'na göre, Akdeniz Bölgesi'nin haziran ayında aldığı yağış miktarı 6,4 milimetreye düşmüş, bu rakam normalin %70 altında ve geçen yılın aynı dönemine göre %87 daha az. 2023 yılında haziran ayında 48,3 milimetre yağış alınan bölge, bu yıl ciddi bir kuraklıkla karşı karşıya. İlkbahar döneminde de yağışlar, mevsim normallerinin %11 ve geçen yılın aynı dönemine göre %40 altında kalmış.
Burdur'un Yeşilova ilçesinde yetiştirilen Anadolu ada çayı, geçen yıl bol yağış sayesinde 1,5 metre uzunluğa kadar büyürken, bu yıl yağış eksikliği nedeniyle gelişim gösteremedi. Ada çayının boyu bu sezon yalnızca 30 santimetreye ulaşmış ve hasat, toprağa temas eden tamburlu traktörlerle gerçekleştirilmiş. Çiftçiler sıcak ve tozla başa çıkmak zorunda kalmış.
Ada çayı, güneşte kurutulduktan sonra Avrupa, Amerika, Kanada, Uzak Doğu ve bazı Asya ve Afrika ülkelerine ihraç ediliyor. Özellikle Avrupa ve Amerika pazarlarından büyük talep görüyor. Bu durum, küresel iklim değişikliklerinin tarım üzerindeki etkilerini ve buna bağlı olarak ekonomik sonuçlarını gözler önüne seriyor.
Öztürk Sarıca, 3 bin 200 dekar alanda tıbbi aromatik bitki yetiştiren ve bölgede 19 yıldır susuz tarıma öncülük eden bir üretici. Sarıca, geçen yılın aşırı yağışlarının ardından ada çayının boyunun 1,5 metreyi geçtiğini belirtiyor. Ancak bu yıl, kurak bir ilkbahar geçirilmesi nedeniyle ada çayının büyümesinde ciddi sorunlar yaşandığını ve verimin düşük olduğunu ifade ediyor.
Sarıca, iklim değişikliğinin etkilerini tıbbi aromatik bitkiler üzerinde de gözlemlediklerini vurgulayarak, mevsim normalleri dışındaki sıcaklık, soğukluk ve yağış değişikliklerinin ada çayı ve diğer tıbbi bitkilerin verimini olumsuz etkilediğini söylüyor. Bu durum, ada çayının yeterince büyümediği ve hasadın zorlaştığı anlamına geliyor. Sarıca, bu yıl geçen yıla kıyasla yalnızca yüzde 40 oranında verim alabileceklerini belirtiyor.
‘KURUSUNUN KİLOGRAMI 40-50 LİRA’
Geçen yıl ada çayında 200 ton civarında kuru rekolte aldıklarını söyleyen Sarıca, şunları söyledi:
“Bu yıl 70-80 ton civarında kuru ada çayı hasadımız olacak. Buna bağlı olarak tıbbi aromatik bitkilerde fiyatlar yükselmiş durumda. Ada çayı yağının litre fiyatı bin liranın üzerinde. Kurusunun kilogramı ise 40-50 lira civarında seyrediyor. Bu fiyatlar daha da artacak gibi görünüyor çünkü hasat miktarları geçen yılın yarısından az. Belki gelecek yıl bir bakarsınız yağış fazla olur, çok ürün alırsınız fiyatlar düşebilir ancak bu sefer de diktiğiniz bitkilerin ortalama yaşam dirençleri düşüyor. Belki 15, 20, 30 yıl yaşayacak bitkiler, 8-10 yılda ömrünü tamamlıyor.”
Öztürk Sarıca, iklim değişikliklerinin tarımsal ürünler üzerinde yarattığı olumsuz etkilere dikkat çekerek, gerekli önlemler alınmazsa küresel ölçekte ciddi tarımsal sürdürülebilirlik sorunlarıyla karşılaşabileceğimizi belirtti. Sarıca, özellikle su kaynaklarının etkin kullanımı için susuz tarım tekniklerinin ve damlama sulama sistemlerinin benimsenmesinin önemine vurgu yaparak, bu yöntemlere geçişin ertelenmemesi gerektiğini ifade etti. Bu değişikliklerin, giderek artan iklim değişikliği tehditleri karşısında tarım sektörünü daha dirençli hale getireceğini ve uzun vadede ürün verimliliğini artıracağını sözlerine ekledi.
