Kıdem tazminatında kritik günler
Kıdem tazminatı, çalışma yılına göre birikmiş toplu bir para olduğundan çalışanların en çok üzerinde durdukları konuların başında geliyor. Genelde sözleşmenin işveren tarafından tek taraflı feshi ile ortaya çıkan kıdem tazminatı hakkı, bazı durumlarda istifayla da elde edilebiliyor. Örneğin; erkek işçi askerlik, kadın evliliği nedeniyle (1 yıl içinde) işten ayrılırsa kıdemini alabiliyor.
HER KİŞİ İÇİN FARKLI
Emeklilik hakkıyla istifa ise en çok tercih edilen yöntemlerin başında geliyor. Yaş dışında emeklilik için gerekli olan prim gün ile sigortalılık süresini tamamlayanlar, istifa ederek çalıştığı işyerinden kıdem tazminatını almaya hak kazanıyor. Yasal bu hakkın kullanılması ise her çalışan için farklılık gösteriyor. Bunu da tayin eden ilk işe başlama yani ilk sigortanın yattığı tarih.
İLK SİGORTALI İŞE GÖRE
İlk sigortanın başlangıç tarihine göre yaş dışında emeklilik için gerekli olan prim gün ile sigortalılık süresini tamamlayanlar kıdem tazminatını alabiliyor. Bunun için de üç farklı dönem ve 3 farklı prim gün sayısı söz konusu. Bunlara kısaca 3600, 4500 ve 7000 gün şartı diyebiliriz. Bu günlerin farklı olması ilk sigorta başlangıcına göre değişiyor.
SGK’DAN YAZI ALINMASI ŞART
8 Eylül 1999’dan önce ilk kez sigortalı olup da 15 yıl 3600 gün sigortalılık süresini dolduran yani yaş dışındaki emeklilik şartlarını yerine getiren işçiler, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını temin ederek işverene verip, istifa ederse kıdem tazminatı alabiliyor. İstifadan önce bu belgenin alınıp işyerine ibrazı şart.
19 YIL 5 AY KOŞULU
3600 günle tazminat fırsatını kaçıranların (8 Eylül 1999’dan sonra işe başlayanların) önünde ise 2 seçenek var. Hangisi önce gerçekleşirse o duruma göre karar verilebilir.
Seçenek 1: 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 gün prim. Bu şartı tamamlayan kadınsa 58, erkekse 60 yaşında emekli olur yani tazminatını alabilir.
Seçenek 2: 7000 günü tamamlayan kadınsa 58, erkekse 60 yaşını tamamlamak koşuluyla emekli olabiliyor. Dolayısıyla sigortalılık süresi aranmıyor. 19 yıl 5 ay 10 gün prim ödeyenler SGK’dan yazı alıp çalıştığı yerden istifa ederek kıdem tazminatını yasal olarak alabilir.
BAŞKA YERDE ÇALIŞMAYA ENGEL BULUNMUYOR
Emeklilik hakkıyla kıdemde önemli bir ayrıntı var. Yargıtay’ın işlerinden 3600 gün ya da 7000 günü doldurup tazminat alanların isterlerse hemen başka bir işyerinde çalışabileceğine yönelik kararları bulunuyor. Ayrıca yasalar kıdem tazminatını sınırlamıyor. Buna göre; emeklilik hakkıyla bir yerden ayrılıp başka bir işte 1 yıldan fazla çalışanlar, yine emeklilik hakkıyla ayrılarak kıdem tazminatı alabilir.
