İrlandalı Türk şair!
Çok zeki ve çalışkan biriydi. Fakir bir ailenin çocuğuydu. Latin, İspanyol, Fransız ve Alman dillerini biliyordu. 1 Mayıs 1830’te Dublin’de doğmuş ve 20 Haziran 1849’da doğduğu kentte yaşama veda etmişti. Öğrenimini yarıda bırakıp bir kütüphanede çevirmen olarak çalışmaya başlar. Türkiye’ye ve Türkçeye ilgi duymaktadır. Bunun nedeni ise bilinmemektedir.
Türkçe yazan ve Türk şair diye tanınan İrlanda’nın ulusal şairi James Clarenca Mangan’dan bahsediyorum.
Türkiye’yi, Boğaziçi’nin hiç görmediği halde Türkiye ve Boğaziçi hakkında şiirler yazdı. Bunlardan biri Karaman adlı şiiri:
En acımasızı Erzurum’dan geldi bölüklerin,
Uhbar sarayının kubbesinden indiler,
Beni senden, vatanımdan söküp kopardılar,
Karaman!
Sen, öz vatanım, dağlık yurdum,
Karaman,
Hayatta ve ölümde ruhumun ocağı,
Karaman, Ah Karaman!
Bil ki Karaman,
On kız kardeşimden hiçbiri,
Hemşehrilerini benim kadar sevmedi,
Karaman, Ah Karaman!
***
İşte Boğaziçi’ni anlatan İngilizce yazılmış şiiri ve Türkçe çevirisi:
"La' laha.il Allah !
Here we meet, we three, at length,
Amrah, Osman, Perizad:
Shorn of all our grace and strength,
Poor, and old, and very sad.
We have lived, but live no more;
Life has lost its gloss for us.
Since the days we spent of yore
Boating down the Bosphorus!
La' laha, il Allah!
I God alone is all-merciful!
***
La ilâhe, illallah
Kuşlar gibi neşeli uçtuk
Biz: Emrâh, Osman, Perizâd;
Güldük, şakalaştık ve seyrettik.
Şarap, güller; neş’e, türkü söyledik.
Bütün şöhretlerden vazgeçtik.
Altın ve mücevhere değer vermedik hiç.
La ilâhe, illallah!
Boğaziçi, Boğaziçi
Bize engel olmadı
Her gün neş’e içinde
Yeşil Boğaziçi’ni
Bir yelkenliyle geçtik”
***
Nereden çıktı bu İrlandalı şair derseniz, geçenlerde internette dolaşırken rastladım. İlgimi çekti. Sizlerle de paylaşayım istedim. Türkiye’de adı sanı pek duyulmamış bir şair. Avrupa’nın uzak bir köşesinde bizi bize anlatmaya çalışmış.