Değerli okuyucularım, 6 Ekim 2023 İstanbul’umuzun düşman çizmelerinden temizlenmesinin 100. yılı idi. Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu İstanbul’a girerek işgali resmen sonlandırdı. Böylece 4 yıl 10 ay 23 gün süren karanlıktan aydınlığa çıkmıştık. İstanbul’u Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet 29 Mayıs 1453’te fethetmişti. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün orduları(Korgeneral Şükrü Naili Gökberk komutasında) 6 Ekim 1923 tarihinde İstanbul’a büyük bir coşku seli altında girerek işgale son vermiştir. Böylece İstanbul ikinci kez fethedilmiş oluyordu. Birincisini, 570 yıl önce Fatih Sultan Mehmet, ikincisini de 100 yıl önce, 6 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün askerleri gerçekleştirdi. İstanbul’un kurtuluş sürecine muhtelif kaynaklardan derlediğim bilgiler ışığında şöyle bir göz atalım.
Tarih boyunca çeşitli medeniyetlere merkez olmuş İstanbul, Türkler tarafından fethedildikten sonra, stratejik konumu dikkate alınarak başkent yapılmış; kısa sürede önemli bir yönetim ve kültür merkezi haline getirilmiştir.
Şark Meselesi’nin çözümlenmesinde düğüm noktası olarak kabul edilen İstanbul şehri, emperyalist devletlerin her zaman ilgisini çeken bir kent olmuştur. 30 Ekim 1918 tarihinde Osmanlı Devleti’nin imzaladığı Mondros Ateşkes Antlaşması, İstanbul’un işgaline uzanan süreci başlatmıştır. Müttefiklerin paylaşamadıkları bu şehri birlikte işgal etme planları, 13 Kasım 1918 tarihinde yürürlüğe konulmuş; İstanbul önlerine gelen İtilaf Devletleri donanması Osmanlı başkentini askerî bir işgal ve abluka altına almıştır.
13 Kasım 1918’den 16 Mart 1920’ye uzanan süreçte İtilâf Devletleri işgal kuvvetleri İstanbul’da denetimi büyük ölçüde ellerine geçirmişlerdir. Bu zaman zarfında başkentteki uygulamaları ile bu işgalin geçici bir işgal olmadığını, burada kalıcı olduklarını göstermişlerdir. 5 Kasım 1919 tarihine gelindiğinde İtilâf Devletleri’nin İstanbul’daki işgal kuvvetlerinin sayısı 50.000’i geçmişti. İşgalciler, İstanbul’daki uygulamaları ile sömürü amaçlı olarak buraya geldiklerini de göstermekteydiler.
Uzun bir işgal ve kontrol döneminden sonra İstanbul, Türk ordusunun denetimine geçmiş; başkenti bir oldubitti ile işgal edenler; 4 Ekim 1923 günü düzenlenen bir törenle Türk Bayrağı’nı ve ordusunu selamlayarak şehirden ayrıldılar.
5 Ekim 1923’te şehrin Anadolu yakasına gelen Korgeneral Şükrü Naili Gökberk komutasındaki Türk Ordusu, 6 Ekim 1923 günü coşkun bir bayram havası içinde, sevinç gözyaşları arasında ve çiçek yağmuru altında İstanbul’a girdi. Böylece 5 yıl kan ağlayan güzel İstanbul kurtulmuş oldu.
Bilindiği gibi işgalciler hiçbir şeyi laf olsun diye yapmazlar. Nasıl Çanakkale’ye Truva savaşını kazanan Agememnon (Agamemnon,Yunan mitolojisinde Miken Kralı, Sparta Kralı Menelaos’un büyük kardeşi, orduları Truva (Troya) savaşına götüren kumandan) adlı zırhlıyı gönderdiler, ancak Boğazı geçmeye muvaffak olamayıp bunun yerine Mondros’u Agamemnon’da imzalatarak akılları sıra intikam aldılarsa, Fransız Doğu Orduları Başkumandanı General Franchet d’Esperey de Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethetmesinin intikamını, (o gün yani 29 Mayıs 1453 tarihinde Fatih Sultan Mehmet’in bir kır atın sırtında İstanbul surlarından girişine nazire olarak) bir kır ata binerek almaya kalkıştı. Fakat o da boyunun ölçüsünü alarak Türk Bayrağını ve ordusunu selamlayarak şehri terk etmek zorunda kaldı.
