Ülkemizde gündem çok yoğun. Bazen gündemi takip etmek bile zorlaşıyor. Lakin belli başlı meseleler gündemin ana maddelerini oluşturmaya devam ediyor. Gündemin en önemli başlığı geçim sıkıntısı ve ekonomideki sorunlar. Bugün ne yazık ki toplumun önemli bir kısmı açlık sınırı altında yine önemli bir kesimi de yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Türk-İş’e bağlı TEKSİF’in açıklamasına göre Eylül 2023 açlık sınırı 13.334 TL, yoksulluk sınırı ise 43.443 TL. olarak belirtilmiş. Ülkemizde asgari ücret ise net 11.402 TL yani 394 EU. Buna karşın asgari ücret Almanya’da 1987, Luxemburg’da 2387, Belçika’da 1955, Hollanda’da 1934, İspanya’da 1126, İrlanda’da 1910, Slovenya’da 1074, Yunanistan’da 774, Çekya’da 652, Karadağ’da 533, Romanya’da 515 EU olarak ödeniyor. 2020 SGK verilerine göre Türkiye’de kayıtlı işçilerin %42’si asgari ücretle çalışırken bu oran Avrupa ülkelerinde Slovenya’da 15.2, Bulgaristan’da 14.1, Fransa’da 11.6, Yunanistan’da 8.9, Macaristan’da 7.7, Almanya’da 6.6, Hollanda’da 6.1, Litvanya’da 6.1 olarak görülüyor. Yani Türkiye’de kayıtlı çalışanların yarıya yakını asgari ücretli. Hâlbuki görüldüğü gibi bu sayı Avrupa ülkelerinde hayli düşük. Emeklilerin durumuna gelince; 65 yaş üstü insan sayısı Avrupa ülkelerine göre Türkiye’de nüfusa oranla daha düşük görülmektedir. Şöyle ki; 65 yaş üzeri birey sayısı nüfusa oranla Avrupa’da %20, Dünyada %10, Türkiye’de ise %8’dir. Almanya’da %22, İngiltere’de %19, Hollanda’da %20, İtalya’da %24’tür. Yani bu ülkelerde emekli sayısı nüfusa oranla Türkiye’den daha fazla görünüyor. Türkiye’de en düşük emekli maaşı 7.500 TL olarak ödeniyor. Yani 259 EU. Ortalama emekli aylığı ise 290 EU. Avrupa ülkelerinde ise durum şöyle; Fransa 1400, İspanya 1257, Hollanda 1300, İsveç Kadın Emekli 1480 Erkek Emekli 2110, Belçika Erkek Emekli brüt 2121 Kadın Emekli 1633, Almanya 1152, Yunanistan brüt 789, Romanya ortalama 375, Bulgaristan 350 EU olarak ödeniyor. Görüldüğü üzere ülkemizde emekli aylıkları Avrupa ülkelerine göre çok düşük seviyede. Açlık sınırının 13.334 Lira olduğu ekonomik koşullarda 7500 TL ile bir emeklinin geçinmesi mümkün görülmemektedir. Bilindiği üzere açlık sınırı yalnızca temel düzeyde gıda ihtiyaçlarını karşılayacak geliri ifade ederken, yoksulluk sınırı tüm temel yaşamsal ihtiyaçların (gıda, giyim, sağlık, eğitim, ulaşım, barınma vb.) karşılanabileceği gelir miktarını ifade eder. 7500 TL. gelirle günümüz koşullarında gıda fiyatlarındaki astronomik rakamları da göz önüne aldığımızda bir kişinin temel gıdayı bile alabilmesi mümkün değildir. Bir de ev kirası, elektrik, su, doğal gaz gibi zaruri giderleri koyduğumuzda emeklilerin yaşamlarını sürdürme olanağı çok zorlaşmış olur. Bu nedenle siyasi iktidarın emeklilere en azından açlık sınırının bir tık üstünde de olsa maaş zammı yapması elzemdir. Lakin bu durumda da “sıkı para politikası” öne çıkarılmaktadır. Ama unutmamak lazım ki hiçbir politika vatandaşların hayatından daha önemli değildir. Zaten devletin varlığı, siyasetin varlığı, politikaların varlığı hepsi vatandaşın hayatı için değil midir? En azından gıda fiyatlarının yüksekliğini önlemek için şu yol tercih edilebilir; “tarımsal üretimi arttırmak, çiftçiyi ve hayvancılık yapanları teşvik etmek ama teşvik sonucunu da mutlaka denetlemek.” Türkiye kendi üretim kapasitesini arttırmadıkça özellikle de tarımsal üretime çok büyük ağırlık vermedikçe bu kısır döngüden çıkması pek olası değildir.

***

Terörle Mücadele ülkenin en önemli diğer bir gündem maddesi. Geçen Pazar günü iki PKK’lı hain teröristin İçişleri Bakanlığı’mıza yapmaya kalktıkları bombalı saldırı eylemini geçen yazımızda analiz etmiştik. Kahraman Polislerimizi bir kez daha kutluyoruz ve geçmiş olsun diyoruz. Bu arada İçişleri Bakanı Yerlikaya’nın terör örgütleri ve organize suç örgütlerine karşı yürüttüğü başarılı mücadeleyi de en kuvvetli biçimde destekliyoruz. Kahraman Türk Silahlı Kuvvetleri Kuzey Irak’ta terör yuvalarını yerle bir ediyor. Dışişleri Bakanı Fidan da Suriye’deki ABD’lileri terör örgütlerinin yakınında olmamaları için uyardı. Çünkü görünen o ki Kuzey Irak ile birlikte artık Suriye’deki terör örgütleri de Kahraman Türk Ordusunun tokadını bir kez daha yiyecek. Tüm güvenlik güçlerimize terörle mücadelede üstün başarılar diliyoruz.

***

Medyada çok fazla yer bulmayan ama Türkiye için çok önemli olan bir husus ise Sırbistan’ın geçen haftalarda Kosova sınırına muazzam bir askerî yığınak yapması idi. Balkanlar ve Kosova, Türkiye için çok önemli dış politika alanıdır. Sırbistan Rusya’nın Balkanlardaki en sadık müttefikidir. ABD bir biçimde Rusya’yı çevreleme gayreti içindedir. Batı’nın Ukrayna’ya olan yardımlarının Rusya’yı ne ölçüde rahatsız ettiği biliniyor. Rusya üzerindeki baskıyı azaltmak ve Balkanları karıştırmak için Sırbistan kartını oynamak isteyebilir. Sırbistan’ın Kosova sınırına askerî yığınak yapması sadece Sırbistan ile Kosova arasında bir mesele değildir. 24 Eylülde Sırbistan ile Kosova arasında sınırda çatışmalar başlamıştı. Kosova’nın kuzeyinde yaşayan Sırpların bazıları Banjska’da yolu kapatmışlar, açtıkları ateş sonucunda bir polisi öldürmüşlerdi. Olay sonrasında ciddi ölçüde silah ele geçirilmişti. Sırbistan uzun zamandır Kosova’da Sırp nüfusun yaşadığı toprakları kendi topraklarına katmak peşindedir. Bu durum Balkanlarda her an bir yangının çıkmasına neden olabilir. ABD Kosova’nın güvenliğini sağlamak açısından Sırbistan’ı uyardı ve ABD askerinin sahaya inmesi ile Sırbistan sınırdaki askerî yığınağının bir kısmını geri çekti. NATO Barış Gücü KFOR da “Gerektiğinde birliklerimiz müdahale için hazır bekliyor” açıklaması yapınca Sırbistan pabucun pahalı olduğunu gördü. Çünkü biliniyor ki, bu saldırıları yapanlar Kosova’da yaşayan sıradan Sırp vatandaşlar değil Sırp Devletinin desteklediği paramiliter Sırp gruplarıdır. Rusya’nın desteklediği Sırplar yine rahat durmayacak gibi görünüyorlar. Dileriz Balkanlar yeni bir ateş çemberinin içine girmez.