Psikopatolojiler hakkında farkındalığımızı, hem kendimiz hem de çevremizde bu deneyimleri yaşayanlar için geliştirmemiz gereken önemli bir bozukluk daha var.

Obsesif-Kompulsif Bozukluk, namıdiğer OKB.

Obsesyon (takıntı veya bazen saplantı da denebilir), kontrolsüz bir şekilde tekrarlı olarak gelip giden sıkıntı verici düşünce, imge (görüntü) veya dürtüleri temsil eder.

Bu düşünceler genellikle oldukça rahatsız edici, kaygı uyandırıcı veya bazen dehşete düşürücü olabilir.

Yani obsesyon bilişsel, düşünsel bir süreçtir ve kişinin takıntı ürettiği spesifik bir alanda devamlı olarak zorlayıcı ve yineleyici düşünceler üretmesini tanımlar.

Kompulsiyon (zorlantı da denebilir) ise obsesyonu ve yarattığı duyguları ortadan kaldırmak için başvurulan eylemleri, davranışları temsil eder.

Bu davranışlar ise çoğunlukla ritüeller halinde görülür.

Bazen ise çok fark edilmeyecek şekilde yalnızca birer güvenlik önlemi olarak kendini gösterir.

Bazı durumlarda ise oldukça gizli, örtülü davranışlar olabilir.

Obsesif yani takıntılı düşünce ve takibinde kompulsif yani zorlantılı davranışlar sürdükçe bu bir bozukluğa dönüşerek kişilerin toplumsal katılımlarını, bireysel yaşantılarını ve ilişkilerini oldukça derinden sarsar.

OKB, farklı tiplerle ortaya çıkabilen karmaşık ve çeşitli bir sorundur.

Bu tiplerin en yaygın olanı ise kirlenme, bulaşma obsesyonlarıdır.

Bu tip obsesyonda, zihin olası tüm mikrobik bulaşılarla ilgili kuruntular oluşturmaya başlar.

Günlük sıradan bir temasın, bir objeye dokunmanın veya bazen koklamanın çok zararlı mikropları vücuduna soktuğu hakkında endişeler üretilir ve oldukça sıkıntılı bir biçimde gerginlik yaşanır.

Bu sıkıntıları azaltmak için aşırı bir el yıkama davranışı oluşur. Bazen bu ritüelize bile edilir.

Uzun süreler bol sabun ile el yıkama bazen çamaşır deterjanlarıyla da el yıkamaya kadar ilerleyebilir.

Tüm bunlar olmasın diye mendille objelere dokunma vb. gibi güvenlik davranışları da kompülsyonlar arasında yerini alır.

Bu tabii ki bu kadarla kalmaz. Koltuğun temiz olduğuna “inanılan” yerine oturmadan tutun da saatlerce süren duş alma ritüellerine kadar yol açabilir.

İşin ilişkilerimize zarar veren kısmı ise hayatımızdaki insanları da benzer davranışları yapmaya zorlayınca ortaya çıkar.

Bazen evdekilerin duş almadan evde bir yere oturmasına müsade edilmez veya özel alanlarına veya eşyalarına müdehale edilerek temizlenir veya eve alınmaz.

Bu tip obsesyonlar her zaman bulaşıyla ilgili olmayabilir. Bazen de sadece insanların kirli olma hissi olarak tanımladığı durumlar engellenir.

Örneğin birisiyle el sıkıştığında bir mikroptan zarar göreceğini düşünmez de elinin çok kirli olduğuna ve bu hissiyatın bedensel olarak yarattığı sıkıntısına odaklanılır.

Fakat yine davranış benzer olur, tekrarlayıcı, ritüelize edilen davranışlar, kompülsyonlar.

OKB, görüldüğü gibi kişilerin hem bireysel hem de sosyal hayatlarına çok şiddetli zararlar verebilen bir psikolojik bozukluktur.

Kişilerin obsesyon tipini doğru anlamaları, OKB’nin nasıl çalıtığını kavrayıp farkındalık geliştirmeleri son derece önemlidir.